Το μελάνι δεν έχει ακόμη στεγνώσει στη νέα συμφωνία διάσωσης της Πορτογαλίας, και όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η περσινή αντίστοιχη διάσωση της Ελλάδας και της Ιρλανδίας απέτυχαν παταγωδώς.
Αντί να αποκτήσουν πρόσβαση στις αγορές, οι δυο χώρες έχουν να αντιμετωπίσουν νέα ανυπέρβλητα έξοδα δανεισμού.
Αν και τα μέτρα που επιβάλλονται στη Πορτογαλία είναι σαφώς ηπιότερα, τίποτα δεν αποκλείει μια παρόμοια εξέλιξη και για αυτή τη χώρα.
Η ΕΕ θα προσπαθήσει να «τη βγάλει» με ήπιες αναδιαρθρώσεις, χαμηλότερα επιτόκια, κλπ. Αυτό όμως δεν θα πετύχει μέχρι το 2013, και μάλλον δεν θα υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις σε μια σκληρή αναδιάρθρωση (χρεοκοπία), που θα αφορά σβήσιμο χρεών ύψους 50% και ίσως περισσότερο. Και δυστυχώς, τουλάχιστον στη περίπτωση της Ελλάδας και της Πορτογαλίας, αυτό το ενδεχόμενο δεν εγγυάται την παραμονή τους στην ευρωζώνη.
Οι πληρωμές των τόκων στα ληξιπρόθεσμα χρέη τους αντιστοιχούν σε μικρό μόνο μερίδιο των ελλειμμάτων τους. Η μείωση του κόστους της εξυπηρέτησης αυτών των χρεών κατά 50-60%, θα τις καθιστούσε δημοσιονομικά πιο ισχυρές. Αν όμως οι χώρες αυτές δεν μπορέσουν να μεθοδεύσουν μια επιστροφή στην οικονομική ανάπτυξη, τότε θα συνεχίσουν να παλεύουν με τις αγορές, με πολύ δυσμενείς όρους. Από τις τρεις χώρες που βρίσκονται στο κόκκινο, η μόνη που έχει κάποια ελπίδα να πείσει τους επενδυτές είναι η Ιρλανδία.
Αν υποθέσουμε ότι οι δανειστές συμφωνήσουν να σβήσουν το 50% του δημόσιου χρέους της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας, και το 60% της Ελλάδας το 2013, τότε οι χώρες αυτές θα έχουν πλέον ένα διαχειρίσιμο χρέος που θα αντιστοιχεί στο 60-65% του ΑΕΠ τους. Θα έχουν όμως να αντιμετωπίσουν τεράστια ελλείμματα στον προϋπολογισμό τους, κάτι που θα απαιτήσει περαιτέρω λιτότητα.
Στη περίπτωση της Ιρλανδίας, οι πιστωτές μάλλον θα κρίνουν ότι η χώρα έχει αρκετά ισχυρή οικονομία για να αντεπεξέλθει. Ήδη σημειώνει κάποια ανάκαμψη, κα οι εξαγωγές της αναμένεται να τα πάνε καλά. Έτσι, είναι πιθανό πως η Ιρλανδία θα επανέλθει στις αγορές αρκετά σύντομα.
Στη περίπτωση όμως των δυο άλλων χωρών, η κατάσταση είναι πιο σκοτεινή. Οι επενδυτές θα παραμείνουν σκεπτικιστές όσον αφορά στη δυνατότητά τους να επιφέρουν τις απαραίτητες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, που χρειάζονται για να μειωθούν τα ελλείμματα. Αν και σημειώθηκαν κάποιες βελτιώσεις, οι δυο χώρες θα παραμείνουν εξαρτημένες από τον ξένο δανεισμό.
Σε αντίθεση με την Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία θα δυσκολευτούν να δουν κέρδη από τις εξαγωγές τους που θα απάλυναν κάπως την αυστηρή λιτότητα. Οι εξαγωγές της Ελλάδας αντιστοιχούν μόλις στο ¼ του συνολικού ΑΕΠ, ενώ στη περίπτωση της Πορτογαλίας στο 1/3. Στην Ιρλανδία, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 100%. Και οι δυο χώρες έχουν ελάχιστες εμπορικές συναλλαγές εκτός της ΕΕ, που ούτως ή άλλως έχει αργή ανάπτυξη. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις των δυο αυτών χωρών πάσχουν από χρόνια μειωμένη ανταγωνιστικότητα. Συνεπώς, είναι σχεδόν σίγουρο ότι οι επενδυτές θα συνεχίσουν να αποφεύγουν την Ελλάδα και τη Πορτογαλία, υπολογίζοντας σωστά ότι δεν μπορούν να βασίζονται σε μια νέα διάσωσή τους.
Τι πρόκειται λοιπόν να συμβεί; Οι περαιτέρω δανεισμοί εκ μέρους της ευρωζώνης φαντάζουν απίθανοι. Όλοι έχουν καταλάβει πλέον ότι συσσωρεύοντας νέα χρέη επιπλέον των ήδη αβάστακτων, δεν έχει νόημα. Αυτό θα οδηγήσει σε δυο εναλλακτικές λύσεις: Την ανεπιθύμητη δημοσιονομική ένωση, ή την αποχώρηση των δυο κρατών από την νομισματική ένωση.
Μπορεί να γίνει μια τέτοια αποχώρηση; Σίγουρα θα χρειαστεί άμεση δράση σε αρκετά μέτωπα, συμπεριλαμβανομένης της έκτακτης βοήθειας στις τράπεζες που θα επηρεαστούν, και προσωρινοί έλεγχοι κεφαλαίων. Τα χρέη των χωρών αυτών θα πρέπει να επαναυπολογιστούν στο νέο (αρκετά υποτιμημένο) εθνικό νόμισμα, κάτι που θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερο κούρεμα στους ξένους δανειστές που έχουν στα χέρια τους αυτά τα χρέη.
Και επειδή η πρώτη λύση είναι μάλλον ανέφικτη, η δεύτερη είναι και η πιο πιθανή.
S.A.-Financial Times
antinews.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου