Ολοι φοβούνται το Ιράν

Τα πυρηνικά σχέδια του Αχµαντινετζάντ ανησυχούν τους Αραβες

Ο Μαχµούντ Αχµαντινετζάντ επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που προκλήθηκαν από τα διπλωµατικά τηλεγραφήµατα τα οποία αποκάλυψε η Wikileaks, υποστηρίζονταςχθες ότι πρόκειται για προσπάθεια των ΗΠΑ να προκαλέσουν έριδες ανάµεσα στο Ιράν και στους άραβες γείτονές του.

Τα τηλεγραφήµατα πάντως αποκαλύπτουν πως τα αραβικά κράτη του Κόλπου συµµερίζονται απόλυτα τους φόβους του Ισραήλ έναντι του ιρανικού πυρηνικού προγράµµατος.

Στα τέλη Μαΐου του 2009, ο ισραηλινός υπουργός Αµυνας Εχούντ Μπαράκ εκµεταλλεύτηκε την επίσκεψη µιας αντιπροσωπείας του Κογκρέσου προκειµένου να στείλει ένα µήνυµα στον νέο αµερικανό πρόεδρο. Σε απόρρητο έγγραφό του προς την Ουάσιγκτον, ο αµερικανός πρεσβευτής στο Ισραήλ Τζέιµς Κάνινγκχαµ ανέφερε ότι σύµφωνα µε τον Μπαράκ, ο κόσµος είχε διορία 6 - 18 µηνών για να εµποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Μετά το διάστηµα αυτό, «οποιαδήποτε στρατιωτική λύση θα είχε απαράδεκτες παράπλευρες απώλειες». Η έµµεση απειλή του ισραηλινού υπουργού Αµυνας πως η χώρα του µπορεί να επετίθετο εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν δεν προκαλεί, όπως σηµειώνουν οι «New York Times», έκπληξη. Εξι µήνες αργότερα, όµως, ήρθε η σειρά ενός άραβα ηγέτη, του βασιλιά του Μπαχρέιν, να πει στους Αµερικανούς πως το ιρανικό πυρηνικό πρόγραµµα «πρέπει να σταµατήσει» και να τους προσφέρει βάση για τον Πέµπτο Στόλο. Την άποψη αυτή, αποκαλύπτουν τα αµερικανικά διπλωµατικά τηλεγραφήµατα που διέρρευσαν, συµµερίζονται και άλλοι άραβες σύµµαχοι των ΗΠΑ – η Σαουδική Αραβία, η Ιορδανία, τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα. «Βοµβαρδίστε το Ιράν ή ζήστε µε µια ιρανική βόµβα. Κυρώσεις, καρότα, κίνητρα δεν θα κάνουν καµία διαφορά», είπε κάποια στιγµή ο πρόεδρος της ιορδανικής Γερουσίας σε αµερικανό διπλωµάτη. «Ο Αχµαντινετζάντ είναι ο Χίτλερ», αποφάνθηκε ο διάδοχος του θρόνου του Αµπού Ντάµπι. Τις µεγαλύτερες πιέσεις, φέρεται να ασκούσε ο σαουδάραβας βασιλιάς Αµπντάλα, ο οποίος «κάλεσε επανειληµµένως τις ΗΠΑ να επιτεθούν στο Ιράν».

∆ηµοσίως, τα αραβικά κράτη απέφευγαν τις δηλώσεις ώστε να µην εξοργίσουν την κοινή τους γνώµη και προκαλέσουν αντίποινα από τον ισχυρό γείτονά τους. Κατ’ ιδίαν, ζητούσαν αποφασιστική δράση. «Αποδεικνύεται πως ολόκληρη η Μέση Ανατολή είναι τροµοκρατηµένη από την προοπτική ενός πυρηνικού Ιράν», θριαµβολόγησε χθες ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπ. Νετανιάχου.

Το Ισραήλ
Στα τηλεγραφήµατα που διέρρευσαν, πάντως, η κυβέρνηση Οµπάµα µοιάζει να αµφιβάλλει κατά πόσον η ανάληψη στρατιωτικής δράσης µπορεί να αλλάξει τον ρουν της Ιστορίας. Τηλεγράφηµα από τα πιο πρόσφατα, από τον Φεβρουάριο του 2010, περιγράφει γεύµα που είχαν στο Παρίσι ο τότε υπουργός Αµυνας της Γαλλίας Ερβέ Μορέν µε τον αµερικανό οµόλογό του Ρόµπερτ Γκέιτς. Ο πρώτος ρωτά τον δεύτερο αν το Ισραήλ θα µπορούσε να πλήξει το Ιράν χωρίς αµερικανική υποστήριξη. Ο Γκέιτς απαντά πως ναι, θα µπορούσε. Το αποτέλεσµα όµως, προσθέτει, δεν θα ήταν παρά να καθυστερήσουν τα ιρανικά σχέδια κατά ένα έως τρία χρόνια, ενώ ο ιρανικός λαός θα ενωνόταν κατά του επιδροµέα. Ο ρόλος της Κίνας
Από τα έγγραφα διαφαίνονται τόσο οι δυσκολίες των ΗΠΑ και των συµµάχων τους να πείσουν την Κίνα να υιοθετήσει αυστηρότερη στάση έναντι του Ιράν (οι ΗΠΑ µάταια ζητούσαν από το Πεκίνο να εµποδίσει την παράδοση στο Ιράν τµηµάτων πυραύλων της Βόρειας Κορέας, ικανών να πλήξουν την Ευρώπη) όσο και η πεποίθηση πολλών ηγετών πως αν δεν πέσει η σηµερινή ιρανική κυβέρνηση, η χώρα θα αποκτήσει αργά ή γρήγορα τη βόµβα. Σε άλλο τηλεγράφηµα, πάντως, από τον Αύγουστο του 2009, «ιρανική πηγή» υποστηρίζει πως ο αγιατολάχ Αλί Χαµενεΐ, έχει λευχαιµία σε τελικό στάδιο «και µπορεί να είναι νεκρός σε λίγους µήνες».

ΒόΜΒα

Το 2009 ο Εχούντ Μπαράκ εκτιµούσε πως η Τεχεράνη σε διάστηµα 6 - 18 µηνών θα έχει πυρηνικό οπλοστάσιο

Στον Λευκό Οίκο µέσω Γκουαντάναµο

ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ αρχές πίεσαν πολλές ξένες κυβερνήσεις προκειµένου να πάρουν – έναντι ανταλλαγµάτων – κρατούµενους από τις στρατιωτικές φυλακές του Γκουαντάναµο, τις οποίες ήθελαν να κλείσουν όπως είχε υποσχεθεί ο πρόεδρος Μπαράκ Οµπάµα.

Στη Σλοβενία ειπώθηκε ότι εάν ο πρωθυπουργός της χώρας Μπορούτ Παχόρ ήθελε µια πρόσκληση στον Λευκό Οίκο για να συναντηθεί µε τον Οµπάµα, θα έπρεπε να δεχθεί να πάρει στη χώρα του έναν κρατούµενο.

Χθες όµως από το πρωθυπουργικό γραφείο της Σλοβενίας εκδόθηκε διάψευση για οποιαδήποτε τέτοιου είδους διαπραγµάτευση.

Στο Κιριµπάτι
Σύµφωνα µε τα τηλεγραφήµατα που αποκαλύφθηκαν, οι ΗΠΑ πρόσφεραν στο νησιωτικό κράτος του Κιριµπάτι κίνητρα αξίας εκατοµµυρίων δολαρίων προκειµένου να δεχθούν κινέζους µουσουλµάνους κρατούµενους από το Γκουντάναµο, ενώ στο Βέλγιο οι αµερικανικές αρχές υποσχέθηκαν ότι εάν δεχθεί κρατούµενους, αυτό θα αποτελεί έναν «φθηνό τρόπο προκειµένου να ενισχυθεί η θέση του στην Ευρώπη».


«Ιδιαίτερα επικίνδυνος» ο Νταβούτογλου

«Μία από τις σηµαντικότερες στον κόσµο» χαρακτήρισαν χθες τη σχέση των δύο χωρών τους η Χίλαρι Κλίντον και ο Αχµέτ Νταβούτογλου, που συναντήθηκαν στην Ουάσιγκτον στη σκιά των αποκαλύψεων του Wikileaks. Σ’ ένα από τα τηλεγραφήµατα που διέρρευσαν, ένας πληροφοριοδότης των αµερικανών διπλωµατών χαρακτηρίζει «ιδιαίτερα επικίνδυνο» τον Νταβούτογλου και προειδοποιεί για την ισλαµική του επιρροή στον πρωθυπουργό.

Μερικά από τα πρόσφατα διπλωµατικά τηλεγραφήµατα πουδιέρρευσαν δείχνουν ότι υπήρξε διάσταση απόψεων ανάµεσα στις δύο χώρες για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραµµα. Χαρακτηριστική είναι µια οργισµένη συνοµιλία του αµερικανού πρεσβευτή στην Αγκυρα µε ανώτατο τούρκο διπλωµάτη τον Οκτώβριο του 2009. Ο πρεσβευτής Τζέιµς Τζέφρι φέρεται να σχολίασε δήλωση του Ερντογάν ότι οι πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν αποτελούν «κουτσοµπολιό». Κρατώντας ένα αντίγραφο της οµιλίας του Οµπάµα στο Πίτσµπεργκ, όπου ο αµερικανός πρόεδρος καταδίκασε τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν, ο Τζέφρι ρώτησε τον τούρκο αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Φεριντούν Σινιρίογλου αν αυτό ήταν το κουτσοµπολιό στο οποίο αναφερόταν ο τούρκος πρωθυπουργός.

Σεµιασυνάντησητονπερασµένο Φεβρουάριο, ο αµερικανός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Ουίλιαµ Μπερνς είπε σε έναν τούρκο αξιωµατούχο ότι τα τουρκικά συµφέροντα θα πληγούν αν το Ισραήλ εξαπολύσει επίθεση εναντίον του Ιράν ή αν η Αίγυπτος ή η Σαουδική Αραβία προσπαθήσουν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα. Για πρώτη φορά, λέει ένα τηλεγράφηµα, οι τούρκοι αξιωµατούχοι αναγνώρισαν την ύπαρξη απειλής. «Οι σειρήνες ηχούν ακόµη και στη ∆αµασκό», είπε εµφανώς αποκαρδιωµένος ένας τούρκος διπλωµάτης.

Τα τηλεγραφήµατα αναφέρονται επίσης εκτενώς στις τεταµένες σχέσεις µεταξύ της κυβέρνησης Ερντογάν και του τουρκικού στρατού, καθώς και στις επίµονες φήµες για πραξικοπήµατα.