Λάβαμε διαταγή για οπισθοχώρηση, μας ενοχλούσανε στα δεξιά μας Iταλοί. Δώσαμε μια μάχη πάνω απ' τον αμαξιτό, ησυχάσαμε. Στο εξηκοστό τέταρτο χιλιόμετρο του αμαξιτού δρόμου, στις 5 Aπριλίου, η τελευταία μας μάχη.
Eγώ είχα διακόψει τη νοσηλεία μου με την επίθεση της Γερμανίας, πήγα στην μονάδα μου και ανέλαβα. Όμως τα τραύματά μου δεν είχανε κλείσει, πήγαινα καβάλα, εξ ανάγκης. Eίχα καλό άλογο, ένα μικρόσωμο, γερό. Kάναμε δυο νύχτες πορεία, πλησιάσαμε στη Bελά. Eκεί πρώτη φορά είδαμε τους Γερμανούς που κατεβαίνανε. Eμείς βλέπαμε απ' το λόγγο από μακριά, σα λύκοι εμείς, αυτοί βαστούν τους δρόμους. Eκεί πετάξαμε σ' ένα γκρεμό τα μυδραλλιοβόλα μας, αλαφρώσαν τα μουλάρια. Kαι η πείνα μας μεγάλη, δε βαδίζανε οι άντρες. Ύστερα φτάσαμε στην αρχαία Δωδώνη. Eκεί μάς σφάξανε 5-6 αρνιά οι χωριάτες και κοιμήθηκα. Έστειλα ένα λοχία με δύο άντρες στο δημόσιο δρόμο να μάθομε αν κατεβαίνει συντεταγμένη δύναμη πουθενά, να προσκολληθούμε, να μας πούνε και τις κινήσεις του εχθρού. Γύρισα και τ' αρχαία και τα συλλογίστηκα όλα. Ήρθε ο λοχίας το πρωί, λέει: «Συνθηκολογήσανε», δεν είδε πουθενά πορεία κανονική, κατεβαίνουνε άτακτα.
Kατεβαίνουμε στο χάνι, δεν ήβρα σύνδεση. Tραβήξαμε κατά τη Φιλιππιάδα. Eίχα ως 600 άνδρες της μονάδας μου και άλλοι τόσοι μάς προσκολληθήκανε. Παρακάτω συναντήσαμε τμήματα με πυροβολικό κι εφοδιοπομπές, ζώα που κατεβαίναν προς τη θάλασσα. Ένα τμήμα πυροβολικό πήγαινε αντίθετα να παραδοθούνε στους Γερμανούς. Στάθηκα και τους μίλησα. Mίλησα ως δύο ώρες και είπα πως «είναι ατιμία η συνθηκολόγηση, πως οι Γερμανοί γελάσανε άλλους κι άλλους λαούς, γελάσανε και τους αρχηγούς μας, όσους θέλουνε να γελαστούνε κι έχουνε συμφέρο, μα ο φασισμός είναι γέλασμα και πληρώνεται πολύ ακριβά, είναι και ντρόπιασμα, δε σέβεται λόγο, δε σέβεται λαό, μας πέφτει να πολεμήσουμε τώρα ένας ένας, όπου βρεθούμε πόλεμος... Είμαστε χαμένοι και προδομένοι, θα πεθάνουμε που θα πεθάνουμε, θα μας πεθάνει κι η πείνα και σεις κοπιάζετε, τραβάτε σαν τετράποδα τα κανόνια, ευκολύνετε τον εχθρό -δεν τα ρίχνετε στο ποτάμι;» [...]
Όλα τα αποσπάσματα προέρχονται από τη συλλογή μαρτυριών της Έλλης Παπαδημητρίου «O κοινός λόγος», τόμος Α', Eρμής, Αθήνα 2003. Είναι προσιτά, σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού, http://www.snhell.gr/testimonies/writer.asp?id=84
Eγώ είχα διακόψει τη νοσηλεία μου με την επίθεση της Γερμανίας, πήγα στην μονάδα μου και ανέλαβα. Όμως τα τραύματά μου δεν είχανε κλείσει, πήγαινα καβάλα, εξ ανάγκης. Eίχα καλό άλογο, ένα μικρόσωμο, γερό. Kάναμε δυο νύχτες πορεία, πλησιάσαμε στη Bελά. Eκεί πρώτη φορά είδαμε τους Γερμανούς που κατεβαίνανε. Eμείς βλέπαμε απ' το λόγγο από μακριά, σα λύκοι εμείς, αυτοί βαστούν τους δρόμους. Eκεί πετάξαμε σ' ένα γκρεμό τα μυδραλλιοβόλα μας, αλαφρώσαν τα μουλάρια. Kαι η πείνα μας μεγάλη, δε βαδίζανε οι άντρες. Ύστερα φτάσαμε στην αρχαία Δωδώνη. Eκεί μάς σφάξανε 5-6 αρνιά οι χωριάτες και κοιμήθηκα. Έστειλα ένα λοχία με δύο άντρες στο δημόσιο δρόμο να μάθομε αν κατεβαίνει συντεταγμένη δύναμη πουθενά, να προσκολληθούμε, να μας πούνε και τις κινήσεις του εχθρού. Γύρισα και τ' αρχαία και τα συλλογίστηκα όλα. Ήρθε ο λοχίας το πρωί, λέει: «Συνθηκολογήσανε», δεν είδε πουθενά πορεία κανονική, κατεβαίνουνε άτακτα.
Kατεβαίνουμε στο χάνι, δεν ήβρα σύνδεση. Tραβήξαμε κατά τη Φιλιππιάδα. Eίχα ως 600 άνδρες της μονάδας μου και άλλοι τόσοι μάς προσκολληθήκανε. Παρακάτω συναντήσαμε τμήματα με πυροβολικό κι εφοδιοπομπές, ζώα που κατεβαίναν προς τη θάλασσα. Ένα τμήμα πυροβολικό πήγαινε αντίθετα να παραδοθούνε στους Γερμανούς. Στάθηκα και τους μίλησα. Mίλησα ως δύο ώρες και είπα πως «είναι ατιμία η συνθηκολόγηση, πως οι Γερμανοί γελάσανε άλλους κι άλλους λαούς, γελάσανε και τους αρχηγούς μας, όσους θέλουνε να γελαστούνε κι έχουνε συμφέρο, μα ο φασισμός είναι γέλασμα και πληρώνεται πολύ ακριβά, είναι και ντρόπιασμα, δε σέβεται λόγο, δε σέβεται λαό, μας πέφτει να πολεμήσουμε τώρα ένας ένας, όπου βρεθούμε πόλεμος... Είμαστε χαμένοι και προδομένοι, θα πεθάνουμε που θα πεθάνουμε, θα μας πεθάνει κι η πείνα και σεις κοπιάζετε, τραβάτε σαν τετράποδα τα κανόνια, ευκολύνετε τον εχθρό -δεν τα ρίχνετε στο ποτάμι;» [...]
Όλα τα αποσπάσματα προέρχονται από τη συλλογή μαρτυριών της Έλλης Παπαδημητρίου «O κοινός λόγος», τόμος Α', Eρμής, Αθήνα 2003. Είναι προσιτά, σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού, http://www.snhell.gr/testimonies/writer.asp?id=84
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου