Είναι πραγματικά κωμικοτραγικά αυτά που ακούγονται στις μέρες μας, καθώς η “πολιτικά ορθή” ρητορική του προηγούμενου αιώνα συγκρούεται με την πραγματικότητα του 21ου. Μια “άλλη” πραγματικότητα, στην οποία είναι φανερό ότι οι διαμορφωτές της πολιτικής και οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης έχουν χάσει την μπάλα!
Ποιο θέμα κυριάρχησε σε εμάς τις τελευταίες ημέρες; Το θέμα του φράχτη, ή του τείχους, μήκους 12,5 χλμ., στον Έβρο, για να ανακοπεί η σχεδόν “άνετη” παραβίαση των συνόρων μας στο συγκεκριμένο σημείο από λαθρομετανάστες, ή, όπως είναι το σωστότερο, από “παρανόμως εισερχόμενους στη χώρα”. Πολλά επιχειρήματα ακούγονται και ακόμη περισσότερα εμπρηστικά ένθεν κακείθεν εκτοξεύονται σε έναν δημόσιο διάλογο αρκετά φορτισμένο. Να σημειωθεί λοιπόν ότι από τις πρώτες αντιδράσεις -θα ακολουθήσουν σίγουρα και έγκυρες δημοσκοπήσεις για το θέμα- η ελληνική κοινωνία μάλλον δεν είναι διχασμένη, αλλά τάσσεται υπέρ της απόφασης να στηθεί ο φράχτης και να ελεγχθεί το κύμα μετανάστευσης, με πύλη εισόδου ή τελική χώρα προορισμού την Ελλάδα.
Ένα από τα βασικότερα αίτια των μεταναστευτικών ρευμάτων ιστορικά ήταν ασφαλώς η οικονομική δυσπραγία, η φτώχεια, ακόμη και η λιμοκτονία, στις χώρες ή τις περιοχές προέλευσης. Τι άλλο να κάνει ένας άνθρωπος που πεθαίνει από την πείνα χωρίς ελπίδα σωτηρίας; Θα αναζητήσει -αν μπορεί- αλλού ένα πιάτο φαΐ και μια ελπίδα για να ζει και αύριο. Διότι, το ένστικτο της επιβίωσης είναι ανώτερο και των νόμων και των εμποδίων που στήνονται για την τήρησή τους. Υπό αυτή την έννοια, τα τείχη, πράγματι, δεν έχουν τύχη, εκτός κι αν συνοδεύονται από πρακτικές απάνθρωπων καθεστώτων - κοινώς, τα τείχη να έχουν και νεκρούς…
Στις μέρες μας, τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα από τις φτωχές χώρες προς τις πλούσιες, τις ανεπτυγμένες έχουν ήδη δημιουργήσει μία σύνθετη κοινωνική και πολιτική δυναμική, η οποία δυστυχώς δεν έχει καμία σχέση με τα ροζ συννεφάκια του παλιού παραμυθιού “Ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα, πολυπολιτισμικά και αγαπημένα…”. Ποια χώρα της Δύσης στην οποία μετανάστευσαν μεταπολεμικά μαζικά άνθρωποι από χώρες με εντελώς διαφορετικά και ενίοτε θεμελιωδώς αντίθετα πολιτισμικά χαρακτηριστικά από τα κρατούντα του λεγόμενου “δυτικού πολιτισμού” μπορεί να υπερηφανευτεί για την κοινωνική της συνοχή και γαλήνη; Οι χώρες του σκανδιναβικού Βορρά; Ας δούμε τα ποσοστά των μεταναστών με αυτά τα χαρακτηριστικά και τα ξαναλέμε… Άλλωστε, άρκεσε το 2007 η άσκηση μιας θεμελιώδους και αυτονόητης ελευθερίας, της ελεύθερης έκφρασης διά της σάτιρας στον Τύπο, η περίφημη γελοιογραφία του Λαρς Βιλκς, για να γίνει και παγκόσμιο διπλωματικό θέμα και το πρώτο σημαντικό θέμα συζήτησης -από μια βεντάλια ανύπαρκτων, μέχρι τότε, θεμάτων- στην άκρως δημοκρατική και προοδευτική σουηδική κοινωνία.
Το πόσο και πώς ενσωματώθηκαν αντίστοιχοι μετανάστες σε χώρες όπως η Γαλλία ή η Γερμανία, ας μην το συζητήσουμε, διότι θα στεναχωρηθούν οι μέχρι πρότινος πολύ περήφανοι για την εσωτερική κοινωνική τους σύμπνοια εταίροι μας. Στη δε Μεγάλη Βρετανία, θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς πολύ σοβαρά και την -περίεργη, για εμάς- “ταξική” θέσμιση της κοινωνίας τους, αλλά και την εντελώς διαφορετική ροή μεταναστών από τις πρώην αποικίες και τις χώρες της κοινοπολιτείας. Στην πράξη, πολλά αξιώματα μαρξιστογενούς λογικής κατέρρευσαν, όπως, π.χ., η δογματική σύνδεση οικονομικής - κοινωνικής ένταξης. Αποδείχθηκε ότι μετανάστες δεύτερης ή και τρίτης γενιάς με μόρφωση και οικονομική άνεση είχαν και έχουν αντιδράσεις ίδιες με τα περιθωριοποιημένα παιδιά των γκέτο του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας, απορρίπτοντας και πολεμώντας το μοντέλο των δυτικών κοινωνιών στις οποίες ζουν.
Ωστόσο εκατοντάδες χιλιάδες ψυχές διακινδυνεύουν κάθε μήνα να περάσουν παράνομα τα σύνορα σε Ευρώπη και Αμερική, για να δοκιμάσουν να πάρουν έστω και τα περισσεύματα από το πλουσιοπάροχο “τραπέζι” αυτών των οικονομικά εύρωστων και -πώς να το κάνουμε;- ανεκτικών στη διαφορετικότητα δημοκρατικών κοινωνιών. Και επειδή τα φτηνά εργατικά χέρια ήταν για δεκαετίες καλοδεχούμενα και νομιμοποιούμενα διά της πλαγίας οδού ακόμη και σε χώρες απόλυτα οργανωμένες, το ρεύμα των οικονομικών μεταναστών διογκώθηκε.
Το ερώτημα είναι αν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η ροή και, αν όχι, τι ακριβώς θα συμβεί αν δεν ανακοπεί. Στην έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία υπολογίζει ότι οι άνεργοι στην ΕΕ ανήλθαν το 2010 στα 23.248 εκατομμύρια πολιτών, και από αυτούς τα 16 εκατομμύρια είναι στις χώρες της ευρωζώνης. Τα ποιοτικά στοιχεία, πόσοι δηλαδή εξ αυτών είναι μακροχρόνια άνεργοι, γυναίκες, νέοι έως 30 ετών, πτυχιούχοι, εργάτες, νόμιμοι μετανάστες ή νόμιμα εργαζόμενοι κλπ., θα μπορούσαν να μας διαφωτίσουν παραπάνω. Ας αρκεστούμε όμως στον αριθμό, που είναι τρομακτικός, αν σκεφθεί κανείς ότι η ΕΕ τα επόμενα χρόνια θα δίνει μία εξαιρετικά σκληρή μάχη για να κρατηθεί στην τριάδα των οικονομικά ισχυρών, μαζί με ΗΠΑ, Κίνα και Ιαπωνία, χωρίς να διαθέτει το θεμελιώδες όπλο των άλλων: ένα κράτος, μία κεντρική κυβέρνηση, ένα νόμισμα.
Από τα εκατομμύρια των ανέργων της, ακριβώς επειδή υπάρχει -έστω και ελλιπές- δίχτυ κοινωνικής προστασίας, πολύ μικρό ποσοστό θα βρεθεί άστεγο, να πένεται στους δρόμους ή να μην έχει ένα πιάτο φαΐ… Ποιο ποσοστό όμως θα εκτραπεί σε μια παραβατική ή, έστω, μικροπαραβατική συμπεριφορά; Πόσοι εξ αυτών θα κοιτάξουν δίπλα τους και θα φωτογραφίσουν στο πρόσωπο του “ξένου” αυτόν που τους στερεί τα προς το ζην; Πόσοι θα συσπειρωθούν γύρω από ρήτορες και φανατικούς, που πάντα επωάζουν το αβγό του φιδιού και ευδοκιμούν σε καιρούς οικονομικής ή εθνικής κρίσης;
Με 23 εκατομμύρια ανέργους, λοιπόν, κατανεμημένους στα κράτη-μέλη, αλλά ελεύθερους να αναζητούν εργασία σε όποιο κράτος-μέλος επιθυμούν, πόσα σκηνικά τύπου “Απέλαση ρουμάνων Ρομά από τη Γαλλία” θα δούμε, παρά τις επικρίσεις ΟΗΕ, Κομισιόν, Βατικανό κ.ά., και τι είδους “μέτρα” θα αρχίσουν να παίρνουν οι πιο πλούσιες χώρες σε σχέση με τους ευρωπαίους ανέργους άλλων κρατών-μελών; Πέρα, λοιπόν, από τους αριθμούς δυστυχούντων εκτός ΕΕ, ας αρχίσουμε να κοιτάμε σιγά σιγά τι γίνεται με τους αριθμούς δυστυχούντων εντός ΕΕ, τι είδους δικαιώματα έχουν αυτοί οι πολίτες και τι δυνατότητες θα έχουν να επιβιώσουν μακροπρόθεσμα με τη συνεχιζόμενη κρίση, που θα αργήσει πολύ να ξεπεραστεί, αν ξεπεραστεί ποτέ…
Δεν είναι λοιπόν η Ελλάδα που δεν αντέχει άλλους μετανάστες, είναι η Ευρώπη. Κι αυτό θα το καταλάβουν σύντομα όσοι εκ των εταίρων μας παριστάνουν ότι ζουν ακόμη στα τέλη του 20ού αιώνα…
Ποιο θέμα κυριάρχησε σε εμάς τις τελευταίες ημέρες; Το θέμα του φράχτη, ή του τείχους, μήκους 12,5 χλμ., στον Έβρο, για να ανακοπεί η σχεδόν “άνετη” παραβίαση των συνόρων μας στο συγκεκριμένο σημείο από λαθρομετανάστες, ή, όπως είναι το σωστότερο, από “παρανόμως εισερχόμενους στη χώρα”. Πολλά επιχειρήματα ακούγονται και ακόμη περισσότερα εμπρηστικά ένθεν κακείθεν εκτοξεύονται σε έναν δημόσιο διάλογο αρκετά φορτισμένο. Να σημειωθεί λοιπόν ότι από τις πρώτες αντιδράσεις -θα ακολουθήσουν σίγουρα και έγκυρες δημοσκοπήσεις για το θέμα- η ελληνική κοινωνία μάλλον δεν είναι διχασμένη, αλλά τάσσεται υπέρ της απόφασης να στηθεί ο φράχτης και να ελεγχθεί το κύμα μετανάστευσης, με πύλη εισόδου ή τελική χώρα προορισμού την Ελλάδα.
Ένα από τα βασικότερα αίτια των μεταναστευτικών ρευμάτων ιστορικά ήταν ασφαλώς η οικονομική δυσπραγία, η φτώχεια, ακόμη και η λιμοκτονία, στις χώρες ή τις περιοχές προέλευσης. Τι άλλο να κάνει ένας άνθρωπος που πεθαίνει από την πείνα χωρίς ελπίδα σωτηρίας; Θα αναζητήσει -αν μπορεί- αλλού ένα πιάτο φαΐ και μια ελπίδα για να ζει και αύριο. Διότι, το ένστικτο της επιβίωσης είναι ανώτερο και των νόμων και των εμποδίων που στήνονται για την τήρησή τους. Υπό αυτή την έννοια, τα τείχη, πράγματι, δεν έχουν τύχη, εκτός κι αν συνοδεύονται από πρακτικές απάνθρωπων καθεστώτων - κοινώς, τα τείχη να έχουν και νεκρούς…
Στις μέρες μας, τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα από τις φτωχές χώρες προς τις πλούσιες, τις ανεπτυγμένες έχουν ήδη δημιουργήσει μία σύνθετη κοινωνική και πολιτική δυναμική, η οποία δυστυχώς δεν έχει καμία σχέση με τα ροζ συννεφάκια του παλιού παραμυθιού “Ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα, πολυπολιτισμικά και αγαπημένα…”. Ποια χώρα της Δύσης στην οποία μετανάστευσαν μεταπολεμικά μαζικά άνθρωποι από χώρες με εντελώς διαφορετικά και ενίοτε θεμελιωδώς αντίθετα πολιτισμικά χαρακτηριστικά από τα κρατούντα του λεγόμενου “δυτικού πολιτισμού” μπορεί να υπερηφανευτεί για την κοινωνική της συνοχή και γαλήνη; Οι χώρες του σκανδιναβικού Βορρά; Ας δούμε τα ποσοστά των μεταναστών με αυτά τα χαρακτηριστικά και τα ξαναλέμε… Άλλωστε, άρκεσε το 2007 η άσκηση μιας θεμελιώδους και αυτονόητης ελευθερίας, της ελεύθερης έκφρασης διά της σάτιρας στον Τύπο, η περίφημη γελοιογραφία του Λαρς Βιλκς, για να γίνει και παγκόσμιο διπλωματικό θέμα και το πρώτο σημαντικό θέμα συζήτησης -από μια βεντάλια ανύπαρκτων, μέχρι τότε, θεμάτων- στην άκρως δημοκρατική και προοδευτική σουηδική κοινωνία.
Το πόσο και πώς ενσωματώθηκαν αντίστοιχοι μετανάστες σε χώρες όπως η Γαλλία ή η Γερμανία, ας μην το συζητήσουμε, διότι θα στεναχωρηθούν οι μέχρι πρότινος πολύ περήφανοι για την εσωτερική κοινωνική τους σύμπνοια εταίροι μας. Στη δε Μεγάλη Βρετανία, θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς πολύ σοβαρά και την -περίεργη, για εμάς- “ταξική” θέσμιση της κοινωνίας τους, αλλά και την εντελώς διαφορετική ροή μεταναστών από τις πρώην αποικίες και τις χώρες της κοινοπολιτείας. Στην πράξη, πολλά αξιώματα μαρξιστογενούς λογικής κατέρρευσαν, όπως, π.χ., η δογματική σύνδεση οικονομικής - κοινωνικής ένταξης. Αποδείχθηκε ότι μετανάστες δεύτερης ή και τρίτης γενιάς με μόρφωση και οικονομική άνεση είχαν και έχουν αντιδράσεις ίδιες με τα περιθωριοποιημένα παιδιά των γκέτο του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας, απορρίπτοντας και πολεμώντας το μοντέλο των δυτικών κοινωνιών στις οποίες ζουν.
Ωστόσο εκατοντάδες χιλιάδες ψυχές διακινδυνεύουν κάθε μήνα να περάσουν παράνομα τα σύνορα σε Ευρώπη και Αμερική, για να δοκιμάσουν να πάρουν έστω και τα περισσεύματα από το πλουσιοπάροχο “τραπέζι” αυτών των οικονομικά εύρωστων και -πώς να το κάνουμε;- ανεκτικών στη διαφορετικότητα δημοκρατικών κοινωνιών. Και επειδή τα φτηνά εργατικά χέρια ήταν για δεκαετίες καλοδεχούμενα και νομιμοποιούμενα διά της πλαγίας οδού ακόμη και σε χώρες απόλυτα οργανωμένες, το ρεύμα των οικονομικών μεταναστών διογκώθηκε.
Το ερώτημα είναι αν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η ροή και, αν όχι, τι ακριβώς θα συμβεί αν δεν ανακοπεί. Στην έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία υπολογίζει ότι οι άνεργοι στην ΕΕ ανήλθαν το 2010 στα 23.248 εκατομμύρια πολιτών, και από αυτούς τα 16 εκατομμύρια είναι στις χώρες της ευρωζώνης. Τα ποιοτικά στοιχεία, πόσοι δηλαδή εξ αυτών είναι μακροχρόνια άνεργοι, γυναίκες, νέοι έως 30 ετών, πτυχιούχοι, εργάτες, νόμιμοι μετανάστες ή νόμιμα εργαζόμενοι κλπ., θα μπορούσαν να μας διαφωτίσουν παραπάνω. Ας αρκεστούμε όμως στον αριθμό, που είναι τρομακτικός, αν σκεφθεί κανείς ότι η ΕΕ τα επόμενα χρόνια θα δίνει μία εξαιρετικά σκληρή μάχη για να κρατηθεί στην τριάδα των οικονομικά ισχυρών, μαζί με ΗΠΑ, Κίνα και Ιαπωνία, χωρίς να διαθέτει το θεμελιώδες όπλο των άλλων: ένα κράτος, μία κεντρική κυβέρνηση, ένα νόμισμα.
Από τα εκατομμύρια των ανέργων της, ακριβώς επειδή υπάρχει -έστω και ελλιπές- δίχτυ κοινωνικής προστασίας, πολύ μικρό ποσοστό θα βρεθεί άστεγο, να πένεται στους δρόμους ή να μην έχει ένα πιάτο φαΐ… Ποιο ποσοστό όμως θα εκτραπεί σε μια παραβατική ή, έστω, μικροπαραβατική συμπεριφορά; Πόσοι εξ αυτών θα κοιτάξουν δίπλα τους και θα φωτογραφίσουν στο πρόσωπο του “ξένου” αυτόν που τους στερεί τα προς το ζην; Πόσοι θα συσπειρωθούν γύρω από ρήτορες και φανατικούς, που πάντα επωάζουν το αβγό του φιδιού και ευδοκιμούν σε καιρούς οικονομικής ή εθνικής κρίσης;
Με 23 εκατομμύρια ανέργους, λοιπόν, κατανεμημένους στα κράτη-μέλη, αλλά ελεύθερους να αναζητούν εργασία σε όποιο κράτος-μέλος επιθυμούν, πόσα σκηνικά τύπου “Απέλαση ρουμάνων Ρομά από τη Γαλλία” θα δούμε, παρά τις επικρίσεις ΟΗΕ, Κομισιόν, Βατικανό κ.ά., και τι είδους “μέτρα” θα αρχίσουν να παίρνουν οι πιο πλούσιες χώρες σε σχέση με τους ευρωπαίους ανέργους άλλων κρατών-μελών; Πέρα, λοιπόν, από τους αριθμούς δυστυχούντων εκτός ΕΕ, ας αρχίσουμε να κοιτάμε σιγά σιγά τι γίνεται με τους αριθμούς δυστυχούντων εντός ΕΕ, τι είδους δικαιώματα έχουν αυτοί οι πολίτες και τι δυνατότητες θα έχουν να επιβιώσουν μακροπρόθεσμα με τη συνεχιζόμενη κρίση, που θα αργήσει πολύ να ξεπεραστεί, αν ξεπεραστεί ποτέ…
Δεν είναι λοιπόν η Ελλάδα που δεν αντέχει άλλους μετανάστες, είναι η Ευρώπη. Κι αυτό θα το καταλάβουν σύντομα όσοι εκ των εταίρων μας παριστάνουν ότι ζουν ακόμη στα τέλη του 20ού αιώνα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου