Η Αμερικανίδα δημοσιογράφος που μπαινοβγαίνει στη Βιρμανία εδώ και δεκαπέντε χρόνια με το ψευδώνυμο «Εμα Λάρκιν» και δεν φωτογραφίζεται ποτέ, εξηγεί γιατί οι Βιρμανοί φίλοι της θεωρούν τον Τζορτζ Οργουελ προφήτη
Φιλιππινέζα ακτιβίστρια συμμετέχει σε διαμαρτυρία ενάντια στη στρατιωτική χούντα της Βιρμανίας Στις 7 Νοεμβρίου, οι πολίτες της Βιρμανίας -ή «Μιανμάρ», όπως ονομάζεται επισήμως η χώρα- θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν νέα κυβέρνηση. Ωστόσο μοιάζει απίθανο να υπάρχει κάποιος μέσα ή έξω από τη χώρα που να παίρνει στα σοβαρά αυτές τις εκλογές. Η διεθνής κοινότητα σχεδόν δεν ασχολείται... Η τελευταία φορά που η Βιρμανία απέσπασε δημοσιότητα ήταν τον Μάιο του 2008, όταν χτυπήθηκε από τον κυκλώνα Ναργκίς. Τότε, η απροθυμία του καθεστώτος να επιτρέψει στην ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει στα εκατοντάδες χιλιάδες θύματα είχε προκαλέσει σοκ στο παγκόσμιο χωριό. Το χρονικό της φρίκης και της απόγνωσης που ακολούθησε, καταγράφει στο βιβλίο της, «Everything Is Broken: The Untold Story of Disaster Under Burma's Military Regime», η Εμα Λάρκιν - η οποία δεν λέγεται Εμα Λάρκιν. Η δημοσιογράφος έχει ζήσει όλη τη ζωή της στην Ταϊλάνδη και μπαινοβγαίνει στη Βιρμανία εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Γι' αυτό δεν φωτογραφίζεται και υπογράφει τα κείμενά της με ψευδώνυμο. Το προηγούμενο βιβλίο της -το οποίο ήταν υποψήφιο για το πολύ σημαντικό βραβείο «George Orwell»- ήταν μια απόπειρα να ακολουθήσει τα χνάρια του Οργουελ, με οδηγό το δικό του χρονικό, «Οι Μέρες της Μπούρμα» (μτφρ. Στ. Ροζάνης, εκδ. «Δωδώνη», 1978).
- Ποια θεωρείτε τα βασικά χαρακτηριστικά του καθεστώτος;
«Πρόκειται για μια απίστευτα βάναυση, ανθεκτική στρατιωτική δικτατορία. Κατά τη γνώμη μου, το πιο εξωφρενικό είναι η ίδια η μακρά διάρκεια αυτής της απολύτως απαράλλακτης στον χρόνο δικτατορίας. Θα έλεγε κανείς ότι, στην εποχή μας, το ίδιο το καθεστώς θα είχε εκσυγχρονίσει με κάποιον τρόπο το σύστημα διακυβέρνησης. Επειτα, είναι τρομακτική η βαναυσότητα που υφίσταται ο πληθυσμός, και βεβαίως η φτώχεια, ενώ η Βιρμανία κανονικά είναι πλούσια σε πρώτες ύλες. Τη δεκαετία του 1950 θεωρούνταν βέβαιο ότι θα εξελισσόταν στην πλουσιότερη χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας. Είναι εντυπωσιακό το πώς η χούντα την κατέστησε πάμπτωχη. Εκτός από τη φοβερή διαφθορά, πρόκειται και για ένα κράτος-ερημίτη, οπότε πώς θα μπορούσε τελικά να έχει εξελιχθεί αλλιώς;».
- Τι εξηγεί τη μεγάλη διάρκεια ζωής του καθεστώτος;
«Νομίζω το γεγονός ότι παραμένει απολύτως αδιαπέραστο. Είναι εντυπωσιακό το πόσο ενωμένος είναι ο στρατός. Ποτέ δεν σημειώνονται στο εσωτερικό του έστω μικροεξεγέρσεις. Αλλά ακόμη κι αν συμβαίνει κάτι, ποτέ δεν διαρρέει. Ελάχιστοι άνδρες λιποτακτούν».
- Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Ολοι αναρωτιούνται. Είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον ερώτημα. Η εκτίμησή μου είναι πως ο στρατός, όπως και ολόκληρη η χώρα, διοικείται με τη δύναμη του τρόμου. Κι αν ένας στρατιώτης το σκάσει, δεν έχει πού να πάει. Θα πρέπει να φτάσει σώος στα σύνορα με την Ταϊλάνδη, ας πούμε, αλλά αυτή η τεράστια σε έκταση περιοχή είναι παντού επικίνδυνη για έναν στρατιώτη, καθώς κατακλύζεται από εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που μισούν τον στρατό. Ενας λιποτάκτης δεν θα έβρισκε πουθενά και από κανέναν βοήθεια. Ετσι, από τη μια φοβούνται να ασκήσουν κριτική εκ των έσω και από την άλλη φοβούνται να το σκάσουν».
- Πώς θα περιγράφατε το προφίλ του Ταν Σουέ, του ηγέτη της χούντας;
«Είναι ένα μυστήριο, ακόμη και για όσους καλύπτουμε χρόνια την περιοχή. Φανταστείτε ότι ποτέ δεν έχει ηχογραφηθεί η φωνή του! Μπορεί, για παράδειγμα, να μεταδίδει η τηλεόραση μια ομιλία του, αλλά τη φωνή του την ντουμπλάρει ο παρουσιαστής. Και δεν δίνει συνεντεύξεις. Ούτε καν την ηλικία του δεν αποκαλύπτει».
- Γιατί αποφάσισε να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές;
«Για να έχει βιτρίνα νομιμότητας. Θέλει να πάψει να αποτελεί η Βιρμανία κράτος-παρία, θέλει τη διεθνή αναγνώριση. Και το πρώτο που απαιτεί η διεθνής κοινότητα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η διεξαγωγή εκλογών. Οι οποίες θα είναι ένα τσίρκο». - Πάντως, μέχρι στιγμής, όλα δείχνουν ότι το καθεστώς αδιαφορεί για τις πιέσεις από τη Δύση.
«Από τη Δύση, σωστά. Γιατί, αν η πίεση προερχόταν από την πλευρά της Κίνας, τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά. Ωστόσο, δεν βλέπω να υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο στον ορίζοντα».
- Υπάρχει έστω περίπτωση να υποκύψει στις πιέσεις για την απελευθέρωση της Αούνγκ Σαν Σου Κι, η οποία παραμένει σε κατ' οίκον περιορισμό σχεδόν 15 χρόνια;
«Πριν από τις εκλογές αποκλείεται. Γιατί, παρ' όλο που δεν συμμετέχει στο πολιτικό παιχνίδι, αν αύριο την άφηναν ελεύθερη, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα συγκεντρώνονταν για να την ακούσουν».
- Τι απέγιναν οι βουδιστές μοναχοί, οι διαδηλώσεις των οποίων είχαν συγκλονίσει τη διεθνή κοινότητα τον Αύγουστο του 2007;
«Σήμερα, 220 μοναχοί παραμένουν στις φυλακές. Επίσης, οι περισσότεροι από τους φοιτητές της οργάνωσης "Σπουδαστική Γενιά" του '88 -οι οποίοι οργάνωσαν τις διαδηλώσεις- είναι επίσης στη φυλακή, όπου και προβλέπεται να παραμείνουν για πολύ ακόμα. Την ίδια μοίρα επεφύλαξε το καθεστώς για τους δημοσιογράφους και τους μπλόγκερ που έστελναν εκείνες τις ημέρες πληροφορίες στο εξωτερικό».
- Γράψατε το πρώτο βιβλίο σας με οδηγό το βιβλίο του Οργουελ, ο οποίος όμως είχε ζήσει στη χώρα τη δεκαετία του '20.
«Ναι, και το καταπληκτικό είναι ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό η χώρα είναι όπως την περιγράφει. Είναι τρομερή εμπειρία, να εξερευνά έναν τόπο που θα έλεγε κανείς ότι έχει χαθεί στον χρόνο, μια χώρα που ο στρατός έχει αποκλείσει από τον κόσμο. Ξέρετε, οι διανοούμενοι στη Βιρμανία αποκαλούν τον Οργουελ "προφήτη", γιατί θεωρούν ότι τόσο η "Φάρμα των Ζώων" όσο και το "1984" μιλούν με έναν τρόπο για τη μοίρα της χώρας τους». *
info: Emma Larkin, «Everything Is Broken: The Untold Story of Disaster Under Burma's Military Regime», Granta Books, 2010 και «Secret Histories: Finding George Orwell in a Tea Shop», John Murray Publishers, 2005.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου