Κλασικά και σύγχρονα έργα, άπαιχτα ελληνικά και μια πλειάδα σημαντικών Ελλήνων ηθοποιών πέρασαν από το θέατρο του Αντώνη Αντύπα που, απηυδισμένος από την απαξίωση της πολιτείας για τον πολιτισμό, σχολίασε «δεν πάει άλλο».
«Δεν μπορούσα να αφήσω απλήρωτους τους εργαζόμενους», εξήγησε ο Αντώνης Αντύπας και αποφάσισε να αναστείλει την λειτουργία του θεάτρου μέχρι νεωτέρας.
Ο ιδρυτής του Απλού αποφάσισε για τον Μάρτιο και Απρίλιο, να παραχωρήσει τον πάνω χώρο του θεάτρου και τη Νέα Σκηνή, σε δύο νεανικές θεατρικές ομάδες.
«Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατο», δηλώνουν ιδρυτές και σκηνοθέτες μικρών θεατρικών σκηνών που πέρυσι δέχθηκαν αναγκαστικά να μην επιχορηγηθούν, παρότι το είχαν υπολογίσει στον σχεδιασμό των παραγωγών τους.
Η θεατρική περίοδος έκλεισε αφήνοντας πίσω της τεράστια χρέη και το υπουργείο υποσχέθηκε πως με το νέο σύστημα του Μητρώου, η διαδικασία χρηματοδότησης θα γινόταν με μια σειρά. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι θεατρικές σκηνές επρόκειτο να λάβουν την πρώτη δόση της σεζόν, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί ούτε προκαταβολή της δόσης.
Να σημειωθεί ότι, πριν από εννέα μήνες, είχε βάλει λουκέτο και το ιστορικό Αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου και πριν δυο περίπου χρόνια το Ανοιχτό Θέατρο του Γιώργου Μιχαηλίδη.
Ανήσυχος ο θεατρικός κόσμος εκφράζει την αγανάκτησή του για το «κλείσιμο του Απλού θεάτρου» και ταυτόχρονα τον φόβο του, ότι κινδυνεύουν και άλλες σκηνές ρεπερτορίου. Πολλά ήταν τα σχόλια συμπαράστασης και διαμαρτυρίας καλλιτεχνών, αλλά και απλών πολιτών στη σελίδα του θεάτρου στο facebook, με το που αναρτήθηκε η ανακοίνωση της αναστολής της λειτουργίας του.
Η σκηνοθέτης Νικαίτη Κοντούρη έγραψε:«Δεν θα ντραπεί κανένας τους, εμείς που τ΄αγαπήσαμε μόνο θα το νοσταλγούμε. Και μετά; Ποιό θέατρο ακολουθεί; Ποιοί καλλιτέχνες θα ρημάξουν;»
«Αντώνη, Ελένη παιδιά!!! Τώρα δεν πρέπει να κλείσουμε. Πρέπει όλοι μας οι συνεργάτες να δουλέψουν αμισθί με ό,τι μπορεί να μοιραστείτε απο τις παραστασεις. Να ορμήσετε !!! Να κάνει βραδιές η Ελένη με το πιάνο της στο θέατρο, να διαβάζετε έργα με φτηνό εισιτήριο, χωρίς κοστούμια, χωρίς σκηνικά. Αντέχουμε... Τώρα θέλει δύναμη», έγραψε ο συνθέτης Σταμάτης Κραουνάκης.
«Το τελευταίο καταφύγιο του ανθρώπου είναι το όνειρο, όλα μπορούν να μας τα πάρουν, το όνειρο ποτέ. Αντώνη, είμαστε δίπλα σου», σχολίασε ο ηθοποιός Γιάννης Καρατζογιάννης.
Αλλά και πολλοί χρήστες του facebook δεν έμειναν ασυγκίνητοι: «Δεν μπορώ να το πιστέψω...Όπου μπορεί να ακουμπήσει η ψυχή μας, μας τα σκοτώνουν ένα ένα!», «Κλείνουν τα θέατρα και μας μένουν οι άθλιοι υποκριτές της πολιτικής σκηνής...», «Λυπάμαι πάρα πολύ ....Τι θα απομείνει όρθιο σ΄αυτόν τον τόπο», «Κρίμα...Αλλο ένα μεγάλο θέατρο κλείνει. Ας ευχηθούμε στο μέλλον, να επανέλθει!», «Σιγά-σιγά χάνονται όλα όσα μας στήριζαν με την ποιότητά τους, αφήνοντάς μας πολιτιστικά ορφανούς σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς.
«Χθες, ήταν το Αμφιθέατρο του Ευαγγελάτου, σήμερα το Απλό, αύριο ποιος ξέρει τι άλλο.Εμείς τι κάνουμε για όλα αυτά;» αναρωτιέται ο διαδικτυακός θεατρόφιλος...
Θεσσαλονίκη:Περίπου 70 τα θεατρικά σχήματα της πόλης
Στη Θεσσαλονίκη, πέραν των πέντε σκηνών του ΚΘΒΕ και της «Πειραματικής σκηνής της Τέχνης» λειτουργούν, με τη μορφή ομάδας, εταιρείας, θεατρικών εργαστηρίων, σχολών θεάτρου, περί τα 70 θεατρικά σχήματα.
«Ακτίς Αελίου», «Πολιτεία Τεχνών Αυλαία», «Αλμα Κάλμα», «Νέο Θέατρο», «Φλέμινγκ», «Παράθλαση», «Νέμεση», Θέατρο Ανδρέα Βουτσινά, Πέμυς Ζούνη, «Εκτός των τειχών», «Averto», Θέατρο Σοφούλη, «Κέντρο Θεατρικής Ερευνας Θεσσαλονίκης», «Ars Moriendi», «Angelus Novus», «Akazoo», «Playroom», «Αρκαδία», «Σύγχρονο Θέατρο Β. Διαμαντόπουλος», «Τρίτο στούντιο», «Χώρος», «Μαύρος Γάντζος», «Μικρή αυλαία», «Θεατρική αναζήτηση», «Πανδαιμόνιο 7», «Άνευ προηγουμένου» κ.ά..
Αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους τίτλους των θεάτρων που καλούν, με αφίσες και ανακοινώσεις, σε παραστάσεις τους, σε υπόγεια πολυκατοικιών, πρώην πάρκινγκ, αίθουσες παλιών βιοτεχνιών, μεγάλα διαμερίσματα σε ορόφους πολυκατοικιών στα στενά του κέντρου, ψηλά στην Άνω Πόλη και εσχάτως στο ιστορικό εμπορικό κέντρο, βόρεια των Λαδάδικων, καθώς και πέριξ της πλατείας Εμπορίου, που μετατρέπουν σε θεατρικές- μουσικές- χορευτικές σκηνές.
«Στην Αθήνα, αλλά και στη Θεσσαλονίκη, απ’ ό,τι με πληροφορούν κάθε λουτροκαμπινές μετατρέπεται σε θεατρική σκηνή. Αλλά και το Θέατρο Τέχνης το έλεγαν τότε "τρύπα"», έλεγε πρόσφατα, σε διάλεξή της στο ΑΠΘ, η ηθοποιός Μάγια Λυμπεροπούλου.
Η πρώτη «έκρηξη» γέννησης θεατρικών ομάδων σημειώθηκε στη Θεσσαλονίκη στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, με την ίδρυση και περιστασιακή λειτουργία (με λιγοστές εξαιρέσεις που συνεχίζουν μέχρι σήμερα) νέων θιάσων.
Το θέατρο μέχρι τότε εκπροσωπείτο στην πόλη από το ΚΘΒΕ και την «παρα-κρατική» (όπως σαρκαστικά αυτοχαρακτηριζόταν Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης»). Ακολούθησε η ίδρυση, το 1996, των «Νέων Μορφών» του Γ. Παρασκευόπουλου, που έκλεισε «εντυπωσιακά», οκτώ χρόνια αργότερα, με το σκεπτικό πως «για να εξακολουθούμε να υπάρχουμε πρέπει να κάνουμε παραχωρήσεις, είμαστε σχεδόν υποχρεωμένοι να μεταλλαχθούμε σε "θίασο", το θεατρικό τοπίο της Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε σύγχυση όσον αφορά το σαφές και αναγνωρίσιμο στίγμα του κάθε θεατρικού χώρου και λόγου, οι ηθοποιοί του έρχονται και φεύγουν, επειδή - κυρίως - "δει δη χρημάτων"».
Την επόμενη πενταετία, η αμηχανία έδωσε τη σειρά της σε νέο ενθουσιασμό και την ίδρυση των δεκάδων ομάδων από νέους στην πλειονότητα τους καλλιτέχνες (αποφοίτους ή και τελειόφοιτους του τμήματος θεάτρου του ΑΠΘ αλλά και της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ και ορισμένων ιδιωτικών σχολών, καθώς και φοιτητές άλλων συναφών και μη τμημάτων).
Από το τμήμα θεάτρου της σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, αποφοιτούν κάθε χρόνο (από το 1990 που ιδρύθηκε) περί τους 10-15 φοιτητές. Στην παραγωγή βγαίνουν και προστίθενται άλλοι τόσοι, απόφοιτοι της δραματικής σχολής του ΚΘΒΕ και ορισμένων ιδιωτικών σχολών εργαστηρίων υποκριτικής. Από αυτούς, ποσοστό που ξεπερνά το 30% κατηφορίζει στην Αθήνα, αναζητώντας στέγη στις καλλιτεχνικές του ανησυχίες αλλά και «δουλειά».
Κάθε θεατρική ομάδα απασχολεί μόνιμα ή περιστασιακά περί τους 10 εργαζόμενους-δημιουργούς όλων των θεατρικών ειδικοτήτων.
Τον περασμένο Οκτώβριο έγινε μια πρώτη προσπάθεια συνεργασίας και σκηνικής συνύπαρξης των θεατρικών ομάδων της Θεσσαλονίκης σε μια θεατρική παράσταση που οργανώθηκε στο πλαίσιο των «Δημητρίων» (με τίτλο «Απογραφή πληθυσμού») και φιλοξενήθηκε στο δημοτικό θέατρο «Άνετον».
Είναι το ίδιο θέατρο που σχεδιάζει και σήμερα η αντιδημαρχία πολιτισμού να παραχωρήσει στις θεατρικές ομάδες της πόλης προκειμένου να παρουσιάζουν, σε συνεργασία ή κατά μόνας, τις παραστάσεις τους. Η τελική απόφαση αναμένεται τις επόμενες μέρες, αφού οι δεκάδες θεατρικές ομάδες της πόλης συγκεντρωθούν και συστήσουν εταιρεία και καταστατικό.
Το ΑΜΠΕ επικοινώνησε με ανθρώπους του θεάτρου και ρώτησε την γνώμη τους για τις εξελίξεις στον θεατρικό χώρο
Θανάσης Παπαγεωργίου, Θέατρο Στοά
«Είναι φρικτό γιατί είναι το τέταρτο θέατρο που κλείνει και έτσι όπως πάμε θα κλείσουν πάρα πολλά ακόμη. Αυτό τον καιρό βρισκόμαστε σε διαδικασίες ίδρυσης ενός μη κερδοσκοπικού σωματείου των θεατρικών και χορευτικών ομάδων. Βιώνουμε αυτή την εποχή με πολύ δυσκολία. Ακολουθώ την πορεία μου και όπου μας βγάλει. Έχουμε ένα έργο που τώρα πάει καλά αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτα».
Κώστας Γεωργουσόπουλος
«Αλλη μια φορά κλείνει ένα θέατρο. 'Αλλη μια φορά, φιμώνεται η τέχνη. 'Αλλη μια φορά ανοίγει μια φυλακή. Όσον αφορά στο θεατρικό μουσείο που απειλείται με λουκέτο, λειτουργεί με προσωπικό ασφαλείας. 'Εχουν κάνει επίσχεση και προσωρινά μέτρα, ενώ εγώ ως πρόεδρος είμαι κατηγορούμενος για υπεξαίρεση την 1η Μαρτίου. Αν και η κρατική επιχορήγηση είναι η μοναδική πηγή εσόδων για το μουσείο επειδή υπογράφω τις μισθολογικές καταστάσεις, εγώ θεωρούμαι εργοδότης. Σε ό,τι αφορά το σχέδιο να μπει το Θεατρικό Μουσείο κάτω από τη Στέγη του Μεγάρου Μουσικής δεν έχει εγκαταλειφθεί. Αλλά πώς είναι δυνατόν να γίνει αυτό κουβαλώντας τέτοιο χρέος; Πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Δεν θα θέλει το Μέγαρο να αφομοιώσει έναν υπερχρεωμένο οργανισμό με 400.000 ευρώ χρέη».
Αιμιλία Υψηλάντη, Αργώ
«Δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα. Είμαστε και εμείς στα πρόθυρα κλεισίματος. Όταν όλα τα μαγαζιά κλείνουν δεν θα κλείσουν θέατρα; Μέχρι τώρα κρατιόντουσαν με πολύ μεγάλη δυσκολία, δεν έχουν δημιουργήσει πλεόνασμα να το έχουν βάλει στην άκρη για την δύσκολη εποχή.
Μέχρι τώρα το δικό μου το θέατρο όπως και το Απλό ζούσαμε απλώνοντας το χέρι για τις επιχορηγήσεις. Είναι φυσικό αφού αυτά δεν υπάρχουν πια, αυτοί οι πυρήνες να μην μπορούν να επιζήσουν.Το Απλό είχε και μια λογική οικονομίας στις παραγωγές του, σκεφτείτε άλλα θέατρα με μεγαλύτερα δάνεια και φόρους.
Όταν ανακοινώθηκε ότι θα κλείσει η Πειραματική Σκηνή Τέχνης, ο υπουργός Πολιτισμού δεν ενδιαφέρθηκε καθόλου ούτε καν να δηλώσει τη λύπη του. Το ίδιο και για το κλείσιμο του Αμφιθεάτρου του Σπύρου Ευαγγελάτου.
Δεν έχω ξανασυναντήσει ποτέ πιο αδιάφορο υπουργό Πολιτισμού. 'Οταν προσπαθούμε να χτυπήσουμε πόρτες υπουργείων για άλλα ζητήματα μας δέχονται. Δεν έχουμε καν έναν ηθικό συμπαραστάτη. Ο Σπύρος Ευαγγελάτος ζήτησε να δει τον υπουργό δεν τον δέχτηκε. Ποιοί είναι αυτοί οι κύριοι που δεν έχουν ανοιχτή την πόρτα τους όταν χάνονται δουλειές»;
Νίκος Διαμαντής, Θέατρο Σημείο
«Προφανώς το κράτος έχει άλλες προτεραιότητες και έχουμε βρεθεί αβοήθητοι. Είναι πολύ λυπηρό που το κράτος δεν μπορεί να στηρίξει το θέατρο, Ό,τι πιο δυναμικό υπήρξε στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 80 και μετά, ό,τι άνθισε στο θέατρο αυτή τη δεκαετία, άνθισε μέσα από αυτά τα θέατρα. Κάποια από αυτά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες και αφήνονται μόνα και έρημα.
Το θέατρο μας προσπαθεί διαρκώς να βρει τρόπους μέσα από την ιδιωτική πρωτοβουλία και έναν οικονομικό ανασχεδιασμό για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στην κρίση. Αυτό που ονομάζουμε θέατρο τέχνης και ρεπερτορίου σε όλη την Ευρώπη, περνάει αυτή τη στιγμή μια τεράστια κρίση. Κάποιοι ίσως μπορέσουν να βρουν τρόπο να ανασχεδιάσουν την πορεία τους άλλοι -φοβάμαι- πως θα βρεθούνε μόνοι, αβοήθητοι και θα βουλιάξουν. Το δυστύχημα είναι πως δεν υπάρχει καμία ζωντανή σχέση με αυτό που ονομάσουμε κράτος. Το σύγχρονο ζωντανό θέατρο στην Ελλάδα δύσκολα θα είναι στο μέλλον αυτό που ήταν».
Βασίλης Πουλαντζάς, Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας
«Δεν είναι δυνατό, ένα Θέατρο όπως το Απλό μετά από τέτοια προσφορά στον ελληνικό πολιτισμό να κλείνει. Αυτά πρέπει να τα δει ο υπουργός Πολιτισμού. Θα υποφέρουν και άλλα θέατρα. Το δικό μας θέατρο είναι από τα τυχερά γιατί μπορούμε να βάζουμε και χρήματα από τη τσέπη μας. Για να βγούμε οικονομικά με την δουλειά που κάνουμε, πρέπει να είμαστε μονίμως γεμάτοι και αυτό δεν γίνεται. Είναι αντιληπτό πως στην δεδομένη συγκυρία δεν θα μπορούσε να έχει κανείς και μεγάλες απαιτήσεις. Όχι όμως και μηδενισμό. Με βάση το Σύνταγμα, η τέχνη επιχορηγείται όπως η υγεία και η παιδεία».
Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, Θέατρο του Νέου Κόσμου
«Η απουσία του κράτους σε θέατρα όπως το Απλό, που είναι θέατρο ρεπερτορίου και που πέρα από την ιστορία του, αποτελεί έναν από τους πιο ζωντανούς «πυρήνες» παραγωγής τέχνης στη χώρα μας είναι πραγματικά λυπηρή.
Η άποψη ότι, υπάρχει κρίση άρα δεν πρέπει να στηρίζεται ο πολιτισμός είναι μία ελληνική θλιβερή πατέντα που θα έχει δυστυχώς και συνέχεια. Το κράτος πρέπει να στηρίζει τον πολιτισμό, ακριβώς αυτές τις δύσκολες εποχές που η τέχνη είναι μία ανάσα για τον κόσμο, είναι ελπίδα. Βεβαίως αυτό να γίνεται με αντικειμενικά κριτήρια, με αξιοκρατία και με διαφάνεια. Αλλά εκτός από αυτούς που γράφουν και έχουν γράψει μία ιστορία όπως το Απλό θέατρο, υπάρχουν και οι νεότεροι που είναι τελείως αφημένοι στην μοίρα τους.
Σε ό,τι αφορά τις επιχορηγήσεις ένα από τα επιχειρήματα του υπουργείου ήταν να χρηματοδοτούνται τα θέατρα εγκαίρως, ώστε να φτιάξουμε τον προγραμματισμό μας. Κοντεύει να τελειώσει η φετινή χρονιά και δεν έχουν ακόμα προχωρήσει οι επιχορηγήσεις. Αυτή τη στιγμή όλοι οι θίασοι είναι με δανεικά ή κατεβάζουν παραστάσεις ή κλείνουν τα θέατρά τους.»
Γεωργία Μαυραγάνη - Κίνηση Μαβίλη
«Είναι θλιβερό να κλείνουν θέατρα όπως το Απλό, και πολύ φοβάμαι πως θα ακολουθήσουν και άλλα. Από τη στιγμή που δεν έχουν δοθεί οι επιχορηγήσεις δύο χρόνων, είναι εξαιρετικά ανησυχητικό τι θα γίνει στο μέλλον.
Πέρα από την ιστορία κάθε θεάτρου, το υπουργείο πρέπει οπωσδήποτε να πάρει μία θέση, να δει τι θα κάνει. Εξήγγειλε ένα αναθεωρημένο πρόγραμμα επιχορηγήσεων, το οποίο δεν έχει μπει ακόμη σε εφαρμογή. Είναι σαν να λέει στους ανθρώπους του πολιτισμού ότι «αδιαφορώ για εσάς» και αυτό είναι το πιο θλιβερό από όλα και όποιος πιστεύει - κάτι που ακούγεται συχνά- ότι η κρίση θα βοηθήσει να ξεκαθαρίσει το τοπίο (ποιος αξίζει, ποιος δεν αξίζει), νομίζω ότι κάνει πολύ μεγάλο λάθος. Είναι λανθασμένο το επιχείρημα και δεν ισχύει. Πιστεύω πως σιγά- σιγά, θα οδηγηθούμε σε πολύ μεγάλα θέατρα- σούπερ-μάρκετ, μεγάλα ιδρύματα που έχουν την οικονομική δυνατότητα να στηρίξουν παραγωγές και όλα τα υπόλοιπα θα χαθούν. Γεγονός εξαιρετικά απογοητευτικό».
Τσάγκας Λάμπρος, Θέατρο Κνωσός
«Δεν είναι λυπηρά φαινόμενα αυτά για την ίδια την Ελλάδα, για τον ίδιο τον πολιτισμό και για τους Έλληνες; Δεν είναι ντροπή να μην μπορεί να στηριχτεί ο πολιτισμός και να κλείνουν φορείς, που επί χρόνια δουλεύουν μόνο και μόνο για τον πολιτισμό;
Θα κλείσουν και άλλα θέατρα. Τώρα τελευταία σταματάει η θεατρική παιδεία και στα σχολεία, διώχνουν τους θεατρολόγους, κάποιοι νομίζουν ότι δεν χρειάζεται ο πολιτισμός. Πρέπει να λειτουργήσουμε επιθετικά και να αντισταθούμε σε μία τέτοια διαδικασία, να μην τους κάνουμε το χατίρι. Όσον αφορά τις επιχορηγήσεις, νομίζω σκόπιμα πάνε με ρυθμό χελώνας για να περάσει η περίοδος. Ο υπουργός Πολιτισμού που είναι κυρίως υπεύθυνος για όλα αυτά, έπρεπε να βγει και να ενημερώσει τους θιάσους, τον κόσμο του πολιτισμού να μας πει τι κάνει σε αυτήν την περίπτωση. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι οι άνθρωποι του θεάτρου να ενωθούν και να επιτεθούν πολιτιστικά. 'Ετσι και αλλιώς οι ελληνικές θεατρικές δυνάμεις διασπώνται. Κάποια στιγμή ίσως πρέπει να ενωθούν δυο- τρεις φορείς και να γίνουν ένας και να προχωρήσουμε πιο δυναμικά. Κάτι πρέπει να κάνουμε, αλλιώς και άλλα θέατρα θα έχουν την ίδια κατάληξη. Όταν κλείνουν φορείς θεατρικοί που κουβαλούν την ιστορία του Απλού θεάτρου, κάτι δεν πάει καλά σε αυτόν τον τόπο».
Όλια Λαζαρίδου
«'Ενας από τους λόγους που φτάσαμε σε αυτό το σημείο, είναι ότι δεν υπάρχει συνέχεια στα πράγματα, δεν υπάρχει παράδοση. Η τέχνη για να πάει μπροστά χρειάζεται τη συνέχεια. Όλοι αυτοί που έχουν χαράξει πορεία στο χώρο θα πρέπει να συντηρηθούν και να βγουν και καινούριοι. Όχι όμως να καταστραφούν για να βγει το καινούριο.»
«Δεν μπορούσα να αφήσω απλήρωτους τους εργαζόμενους», εξήγησε ο Αντώνης Αντύπας και αποφάσισε να αναστείλει την λειτουργία του θεάτρου μέχρι νεωτέρας.
Ο ιδρυτής του Απλού αποφάσισε για τον Μάρτιο και Απρίλιο, να παραχωρήσει τον πάνω χώρο του θεάτρου και τη Νέα Σκηνή, σε δύο νεανικές θεατρικές ομάδες.
«Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατο», δηλώνουν ιδρυτές και σκηνοθέτες μικρών θεατρικών σκηνών που πέρυσι δέχθηκαν αναγκαστικά να μην επιχορηγηθούν, παρότι το είχαν υπολογίσει στον σχεδιασμό των παραγωγών τους.
Η θεατρική περίοδος έκλεισε αφήνοντας πίσω της τεράστια χρέη και το υπουργείο υποσχέθηκε πως με το νέο σύστημα του Μητρώου, η διαδικασία χρηματοδότησης θα γινόταν με μια σειρά. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι θεατρικές σκηνές επρόκειτο να λάβουν την πρώτη δόση της σεζόν, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί ούτε προκαταβολή της δόσης.
Να σημειωθεί ότι, πριν από εννέα μήνες, είχε βάλει λουκέτο και το ιστορικό Αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου και πριν δυο περίπου χρόνια το Ανοιχτό Θέατρο του Γιώργου Μιχαηλίδη.
Ανήσυχος ο θεατρικός κόσμος εκφράζει την αγανάκτησή του για το «κλείσιμο του Απλού θεάτρου» και ταυτόχρονα τον φόβο του, ότι κινδυνεύουν και άλλες σκηνές ρεπερτορίου. Πολλά ήταν τα σχόλια συμπαράστασης και διαμαρτυρίας καλλιτεχνών, αλλά και απλών πολιτών στη σελίδα του θεάτρου στο facebook, με το που αναρτήθηκε η ανακοίνωση της αναστολής της λειτουργίας του.
Η σκηνοθέτης Νικαίτη Κοντούρη έγραψε:«Δεν θα ντραπεί κανένας τους, εμείς που τ΄αγαπήσαμε μόνο θα το νοσταλγούμε. Και μετά; Ποιό θέατρο ακολουθεί; Ποιοί καλλιτέχνες θα ρημάξουν;»
«Αντώνη, Ελένη παιδιά!!! Τώρα δεν πρέπει να κλείσουμε. Πρέπει όλοι μας οι συνεργάτες να δουλέψουν αμισθί με ό,τι μπορεί να μοιραστείτε απο τις παραστασεις. Να ορμήσετε !!! Να κάνει βραδιές η Ελένη με το πιάνο της στο θέατρο, να διαβάζετε έργα με φτηνό εισιτήριο, χωρίς κοστούμια, χωρίς σκηνικά. Αντέχουμε... Τώρα θέλει δύναμη», έγραψε ο συνθέτης Σταμάτης Κραουνάκης.
«Το τελευταίο καταφύγιο του ανθρώπου είναι το όνειρο, όλα μπορούν να μας τα πάρουν, το όνειρο ποτέ. Αντώνη, είμαστε δίπλα σου», σχολίασε ο ηθοποιός Γιάννης Καρατζογιάννης.
Αλλά και πολλοί χρήστες του facebook δεν έμειναν ασυγκίνητοι: «Δεν μπορώ να το πιστέψω...Όπου μπορεί να ακουμπήσει η ψυχή μας, μας τα σκοτώνουν ένα ένα!», «Κλείνουν τα θέατρα και μας μένουν οι άθλιοι υποκριτές της πολιτικής σκηνής...», «Λυπάμαι πάρα πολύ ....Τι θα απομείνει όρθιο σ΄αυτόν τον τόπο», «Κρίμα...Αλλο ένα μεγάλο θέατρο κλείνει. Ας ευχηθούμε στο μέλλον, να επανέλθει!», «Σιγά-σιγά χάνονται όλα όσα μας στήριζαν με την ποιότητά τους, αφήνοντάς μας πολιτιστικά ορφανούς σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς.
«Χθες, ήταν το Αμφιθέατρο του Ευαγγελάτου, σήμερα το Απλό, αύριο ποιος ξέρει τι άλλο.Εμείς τι κάνουμε για όλα αυτά;» αναρωτιέται ο διαδικτυακός θεατρόφιλος...
Θεσσαλονίκη:Περίπου 70 τα θεατρικά σχήματα της πόλης
Στη Θεσσαλονίκη, πέραν των πέντε σκηνών του ΚΘΒΕ και της «Πειραματικής σκηνής της Τέχνης» λειτουργούν, με τη μορφή ομάδας, εταιρείας, θεατρικών εργαστηρίων, σχολών θεάτρου, περί τα 70 θεατρικά σχήματα.
«Ακτίς Αελίου», «Πολιτεία Τεχνών Αυλαία», «Αλμα Κάλμα», «Νέο Θέατρο», «Φλέμινγκ», «Παράθλαση», «Νέμεση», Θέατρο Ανδρέα Βουτσινά, Πέμυς Ζούνη, «Εκτός των τειχών», «Averto», Θέατρο Σοφούλη, «Κέντρο Θεατρικής Ερευνας Θεσσαλονίκης», «Ars Moriendi», «Angelus Novus», «Akazoo», «Playroom», «Αρκαδία», «Σύγχρονο Θέατρο Β. Διαμαντόπουλος», «Τρίτο στούντιο», «Χώρος», «Μαύρος Γάντζος», «Μικρή αυλαία», «Θεατρική αναζήτηση», «Πανδαιμόνιο 7», «Άνευ προηγουμένου» κ.ά..
Αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους τίτλους των θεάτρων που καλούν, με αφίσες και ανακοινώσεις, σε παραστάσεις τους, σε υπόγεια πολυκατοικιών, πρώην πάρκινγκ, αίθουσες παλιών βιοτεχνιών, μεγάλα διαμερίσματα σε ορόφους πολυκατοικιών στα στενά του κέντρου, ψηλά στην Άνω Πόλη και εσχάτως στο ιστορικό εμπορικό κέντρο, βόρεια των Λαδάδικων, καθώς και πέριξ της πλατείας Εμπορίου, που μετατρέπουν σε θεατρικές- μουσικές- χορευτικές σκηνές.
«Στην Αθήνα, αλλά και στη Θεσσαλονίκη, απ’ ό,τι με πληροφορούν κάθε λουτροκαμπινές μετατρέπεται σε θεατρική σκηνή. Αλλά και το Θέατρο Τέχνης το έλεγαν τότε "τρύπα"», έλεγε πρόσφατα, σε διάλεξή της στο ΑΠΘ, η ηθοποιός Μάγια Λυμπεροπούλου.
Η πρώτη «έκρηξη» γέννησης θεατρικών ομάδων σημειώθηκε στη Θεσσαλονίκη στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, με την ίδρυση και περιστασιακή λειτουργία (με λιγοστές εξαιρέσεις που συνεχίζουν μέχρι σήμερα) νέων θιάσων.
Το θέατρο μέχρι τότε εκπροσωπείτο στην πόλη από το ΚΘΒΕ και την «παρα-κρατική» (όπως σαρκαστικά αυτοχαρακτηριζόταν Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης»). Ακολούθησε η ίδρυση, το 1996, των «Νέων Μορφών» του Γ. Παρασκευόπουλου, που έκλεισε «εντυπωσιακά», οκτώ χρόνια αργότερα, με το σκεπτικό πως «για να εξακολουθούμε να υπάρχουμε πρέπει να κάνουμε παραχωρήσεις, είμαστε σχεδόν υποχρεωμένοι να μεταλλαχθούμε σε "θίασο", το θεατρικό τοπίο της Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε σύγχυση όσον αφορά το σαφές και αναγνωρίσιμο στίγμα του κάθε θεατρικού χώρου και λόγου, οι ηθοποιοί του έρχονται και φεύγουν, επειδή - κυρίως - "δει δη χρημάτων"».
Την επόμενη πενταετία, η αμηχανία έδωσε τη σειρά της σε νέο ενθουσιασμό και την ίδρυση των δεκάδων ομάδων από νέους στην πλειονότητα τους καλλιτέχνες (αποφοίτους ή και τελειόφοιτους του τμήματος θεάτρου του ΑΠΘ αλλά και της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ και ορισμένων ιδιωτικών σχολών, καθώς και φοιτητές άλλων συναφών και μη τμημάτων).
Από το τμήμα θεάτρου της σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, αποφοιτούν κάθε χρόνο (από το 1990 που ιδρύθηκε) περί τους 10-15 φοιτητές. Στην παραγωγή βγαίνουν και προστίθενται άλλοι τόσοι, απόφοιτοι της δραματικής σχολής του ΚΘΒΕ και ορισμένων ιδιωτικών σχολών εργαστηρίων υποκριτικής. Από αυτούς, ποσοστό που ξεπερνά το 30% κατηφορίζει στην Αθήνα, αναζητώντας στέγη στις καλλιτεχνικές του ανησυχίες αλλά και «δουλειά».
Κάθε θεατρική ομάδα απασχολεί μόνιμα ή περιστασιακά περί τους 10 εργαζόμενους-δημιουργούς όλων των θεατρικών ειδικοτήτων.
Τον περασμένο Οκτώβριο έγινε μια πρώτη προσπάθεια συνεργασίας και σκηνικής συνύπαρξης των θεατρικών ομάδων της Θεσσαλονίκης σε μια θεατρική παράσταση που οργανώθηκε στο πλαίσιο των «Δημητρίων» (με τίτλο «Απογραφή πληθυσμού») και φιλοξενήθηκε στο δημοτικό θέατρο «Άνετον».
Είναι το ίδιο θέατρο που σχεδιάζει και σήμερα η αντιδημαρχία πολιτισμού να παραχωρήσει στις θεατρικές ομάδες της πόλης προκειμένου να παρουσιάζουν, σε συνεργασία ή κατά μόνας, τις παραστάσεις τους. Η τελική απόφαση αναμένεται τις επόμενες μέρες, αφού οι δεκάδες θεατρικές ομάδες της πόλης συγκεντρωθούν και συστήσουν εταιρεία και καταστατικό.
Το ΑΜΠΕ επικοινώνησε με ανθρώπους του θεάτρου και ρώτησε την γνώμη τους για τις εξελίξεις στον θεατρικό χώρο
Θανάσης Παπαγεωργίου, Θέατρο Στοά
«Είναι φρικτό γιατί είναι το τέταρτο θέατρο που κλείνει και έτσι όπως πάμε θα κλείσουν πάρα πολλά ακόμη. Αυτό τον καιρό βρισκόμαστε σε διαδικασίες ίδρυσης ενός μη κερδοσκοπικού σωματείου των θεατρικών και χορευτικών ομάδων. Βιώνουμε αυτή την εποχή με πολύ δυσκολία. Ακολουθώ την πορεία μου και όπου μας βγάλει. Έχουμε ένα έργο που τώρα πάει καλά αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτα».
Κώστας Γεωργουσόπουλος
«Αλλη μια φορά κλείνει ένα θέατρο. 'Αλλη μια φορά, φιμώνεται η τέχνη. 'Αλλη μια φορά ανοίγει μια φυλακή. Όσον αφορά στο θεατρικό μουσείο που απειλείται με λουκέτο, λειτουργεί με προσωπικό ασφαλείας. 'Εχουν κάνει επίσχεση και προσωρινά μέτρα, ενώ εγώ ως πρόεδρος είμαι κατηγορούμενος για υπεξαίρεση την 1η Μαρτίου. Αν και η κρατική επιχορήγηση είναι η μοναδική πηγή εσόδων για το μουσείο επειδή υπογράφω τις μισθολογικές καταστάσεις, εγώ θεωρούμαι εργοδότης. Σε ό,τι αφορά το σχέδιο να μπει το Θεατρικό Μουσείο κάτω από τη Στέγη του Μεγάρου Μουσικής δεν έχει εγκαταλειφθεί. Αλλά πώς είναι δυνατόν να γίνει αυτό κουβαλώντας τέτοιο χρέος; Πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Δεν θα θέλει το Μέγαρο να αφομοιώσει έναν υπερχρεωμένο οργανισμό με 400.000 ευρώ χρέη».
Αιμιλία Υψηλάντη, Αργώ
«Δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα. Είμαστε και εμείς στα πρόθυρα κλεισίματος. Όταν όλα τα μαγαζιά κλείνουν δεν θα κλείσουν θέατρα; Μέχρι τώρα κρατιόντουσαν με πολύ μεγάλη δυσκολία, δεν έχουν δημιουργήσει πλεόνασμα να το έχουν βάλει στην άκρη για την δύσκολη εποχή.
Μέχρι τώρα το δικό μου το θέατρο όπως και το Απλό ζούσαμε απλώνοντας το χέρι για τις επιχορηγήσεις. Είναι φυσικό αφού αυτά δεν υπάρχουν πια, αυτοί οι πυρήνες να μην μπορούν να επιζήσουν.Το Απλό είχε και μια λογική οικονομίας στις παραγωγές του, σκεφτείτε άλλα θέατρα με μεγαλύτερα δάνεια και φόρους.
Όταν ανακοινώθηκε ότι θα κλείσει η Πειραματική Σκηνή Τέχνης, ο υπουργός Πολιτισμού δεν ενδιαφέρθηκε καθόλου ούτε καν να δηλώσει τη λύπη του. Το ίδιο και για το κλείσιμο του Αμφιθεάτρου του Σπύρου Ευαγγελάτου.
Δεν έχω ξανασυναντήσει ποτέ πιο αδιάφορο υπουργό Πολιτισμού. 'Οταν προσπαθούμε να χτυπήσουμε πόρτες υπουργείων για άλλα ζητήματα μας δέχονται. Δεν έχουμε καν έναν ηθικό συμπαραστάτη. Ο Σπύρος Ευαγγελάτος ζήτησε να δει τον υπουργό δεν τον δέχτηκε. Ποιοί είναι αυτοί οι κύριοι που δεν έχουν ανοιχτή την πόρτα τους όταν χάνονται δουλειές»;
Νίκος Διαμαντής, Θέατρο Σημείο
«Προφανώς το κράτος έχει άλλες προτεραιότητες και έχουμε βρεθεί αβοήθητοι. Είναι πολύ λυπηρό που το κράτος δεν μπορεί να στηρίξει το θέατρο, Ό,τι πιο δυναμικό υπήρξε στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 80 και μετά, ό,τι άνθισε στο θέατρο αυτή τη δεκαετία, άνθισε μέσα από αυτά τα θέατρα. Κάποια από αυτά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες και αφήνονται μόνα και έρημα.
Το θέατρο μας προσπαθεί διαρκώς να βρει τρόπους μέσα από την ιδιωτική πρωτοβουλία και έναν οικονομικό ανασχεδιασμό για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στην κρίση. Αυτό που ονομάζουμε θέατρο τέχνης και ρεπερτορίου σε όλη την Ευρώπη, περνάει αυτή τη στιγμή μια τεράστια κρίση. Κάποιοι ίσως μπορέσουν να βρουν τρόπο να ανασχεδιάσουν την πορεία τους άλλοι -φοβάμαι- πως θα βρεθούνε μόνοι, αβοήθητοι και θα βουλιάξουν. Το δυστύχημα είναι πως δεν υπάρχει καμία ζωντανή σχέση με αυτό που ονομάσουμε κράτος. Το σύγχρονο ζωντανό θέατρο στην Ελλάδα δύσκολα θα είναι στο μέλλον αυτό που ήταν».
Βασίλης Πουλαντζάς, Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας
«Δεν είναι δυνατό, ένα Θέατρο όπως το Απλό μετά από τέτοια προσφορά στον ελληνικό πολιτισμό να κλείνει. Αυτά πρέπει να τα δει ο υπουργός Πολιτισμού. Θα υποφέρουν και άλλα θέατρα. Το δικό μας θέατρο είναι από τα τυχερά γιατί μπορούμε να βάζουμε και χρήματα από τη τσέπη μας. Για να βγούμε οικονομικά με την δουλειά που κάνουμε, πρέπει να είμαστε μονίμως γεμάτοι και αυτό δεν γίνεται. Είναι αντιληπτό πως στην δεδομένη συγκυρία δεν θα μπορούσε να έχει κανείς και μεγάλες απαιτήσεις. Όχι όμως και μηδενισμό. Με βάση το Σύνταγμα, η τέχνη επιχορηγείται όπως η υγεία και η παιδεία».
Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, Θέατρο του Νέου Κόσμου
«Η απουσία του κράτους σε θέατρα όπως το Απλό, που είναι θέατρο ρεπερτορίου και που πέρα από την ιστορία του, αποτελεί έναν από τους πιο ζωντανούς «πυρήνες» παραγωγής τέχνης στη χώρα μας είναι πραγματικά λυπηρή.
Η άποψη ότι, υπάρχει κρίση άρα δεν πρέπει να στηρίζεται ο πολιτισμός είναι μία ελληνική θλιβερή πατέντα που θα έχει δυστυχώς και συνέχεια. Το κράτος πρέπει να στηρίζει τον πολιτισμό, ακριβώς αυτές τις δύσκολες εποχές που η τέχνη είναι μία ανάσα για τον κόσμο, είναι ελπίδα. Βεβαίως αυτό να γίνεται με αντικειμενικά κριτήρια, με αξιοκρατία και με διαφάνεια. Αλλά εκτός από αυτούς που γράφουν και έχουν γράψει μία ιστορία όπως το Απλό θέατρο, υπάρχουν και οι νεότεροι που είναι τελείως αφημένοι στην μοίρα τους.
Σε ό,τι αφορά τις επιχορηγήσεις ένα από τα επιχειρήματα του υπουργείου ήταν να χρηματοδοτούνται τα θέατρα εγκαίρως, ώστε να φτιάξουμε τον προγραμματισμό μας. Κοντεύει να τελειώσει η φετινή χρονιά και δεν έχουν ακόμα προχωρήσει οι επιχορηγήσεις. Αυτή τη στιγμή όλοι οι θίασοι είναι με δανεικά ή κατεβάζουν παραστάσεις ή κλείνουν τα θέατρά τους.»
Γεωργία Μαυραγάνη - Κίνηση Μαβίλη
«Είναι θλιβερό να κλείνουν θέατρα όπως το Απλό, και πολύ φοβάμαι πως θα ακολουθήσουν και άλλα. Από τη στιγμή που δεν έχουν δοθεί οι επιχορηγήσεις δύο χρόνων, είναι εξαιρετικά ανησυχητικό τι θα γίνει στο μέλλον.
Πέρα από την ιστορία κάθε θεάτρου, το υπουργείο πρέπει οπωσδήποτε να πάρει μία θέση, να δει τι θα κάνει. Εξήγγειλε ένα αναθεωρημένο πρόγραμμα επιχορηγήσεων, το οποίο δεν έχει μπει ακόμη σε εφαρμογή. Είναι σαν να λέει στους ανθρώπους του πολιτισμού ότι «αδιαφορώ για εσάς» και αυτό είναι το πιο θλιβερό από όλα και όποιος πιστεύει - κάτι που ακούγεται συχνά- ότι η κρίση θα βοηθήσει να ξεκαθαρίσει το τοπίο (ποιος αξίζει, ποιος δεν αξίζει), νομίζω ότι κάνει πολύ μεγάλο λάθος. Είναι λανθασμένο το επιχείρημα και δεν ισχύει. Πιστεύω πως σιγά- σιγά, θα οδηγηθούμε σε πολύ μεγάλα θέατρα- σούπερ-μάρκετ, μεγάλα ιδρύματα που έχουν την οικονομική δυνατότητα να στηρίξουν παραγωγές και όλα τα υπόλοιπα θα χαθούν. Γεγονός εξαιρετικά απογοητευτικό».
Τσάγκας Λάμπρος, Θέατρο Κνωσός
«Δεν είναι λυπηρά φαινόμενα αυτά για την ίδια την Ελλάδα, για τον ίδιο τον πολιτισμό και για τους Έλληνες; Δεν είναι ντροπή να μην μπορεί να στηριχτεί ο πολιτισμός και να κλείνουν φορείς, που επί χρόνια δουλεύουν μόνο και μόνο για τον πολιτισμό;
Θα κλείσουν και άλλα θέατρα. Τώρα τελευταία σταματάει η θεατρική παιδεία και στα σχολεία, διώχνουν τους θεατρολόγους, κάποιοι νομίζουν ότι δεν χρειάζεται ο πολιτισμός. Πρέπει να λειτουργήσουμε επιθετικά και να αντισταθούμε σε μία τέτοια διαδικασία, να μην τους κάνουμε το χατίρι. Όσον αφορά τις επιχορηγήσεις, νομίζω σκόπιμα πάνε με ρυθμό χελώνας για να περάσει η περίοδος. Ο υπουργός Πολιτισμού που είναι κυρίως υπεύθυνος για όλα αυτά, έπρεπε να βγει και να ενημερώσει τους θιάσους, τον κόσμο του πολιτισμού να μας πει τι κάνει σε αυτήν την περίπτωση. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι οι άνθρωποι του θεάτρου να ενωθούν και να επιτεθούν πολιτιστικά. 'Ετσι και αλλιώς οι ελληνικές θεατρικές δυνάμεις διασπώνται. Κάποια στιγμή ίσως πρέπει να ενωθούν δυο- τρεις φορείς και να γίνουν ένας και να προχωρήσουμε πιο δυναμικά. Κάτι πρέπει να κάνουμε, αλλιώς και άλλα θέατρα θα έχουν την ίδια κατάληξη. Όταν κλείνουν φορείς θεατρικοί που κουβαλούν την ιστορία του Απλού θεάτρου, κάτι δεν πάει καλά σε αυτόν τον τόπο».
Όλια Λαζαρίδου
«'Ενας από τους λόγους που φτάσαμε σε αυτό το σημείο, είναι ότι δεν υπάρχει συνέχεια στα πράγματα, δεν υπάρχει παράδοση. Η τέχνη για να πάει μπροστά χρειάζεται τη συνέχεια. Όλοι αυτοί που έχουν χαράξει πορεία στο χώρο θα πρέπει να συντηρηθούν και να βγουν και καινούριοι. Όχι όμως να καταστραφούν για να βγει το καινούριο.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου