Η κρίση χτύπησε το οκτάωρο και το πενθήμερο

Ανεργία και ελαστικές μορφές απασχόλησης έφερε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Μέσα σε έναν χρόνο (2010/2011) ο μέσος αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε κατά 6,8% (298.000) ενώ περισσότερες από 58.000 συμβάσεις εργασίας μετατράπηκαν από πλήρους απασχόλησης σε μερικής ή εκ περιτροπής. Η δραματική επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας είχε άμεσο αντίκτυπο στον τομέα της απασχόλησης και δυσμενείς συνέπειες στον ιδιωτικό τομέα.

Σύμφωνα με έρευνα της ICAP Group, η επιδείνωση στην αγορά εργασίας είναι ραγδαία λόγω της συνεχιζόμενης και παρατεταμένης ύφεσης με συνέπεια ο χάρτης της αγοράς εργασίας να αλλάζει, με έντονα αρνητικές επιπτώσεις για την απασχόληση.

Το 2011 οι εξελίξεις στην Ελλάδα επιδεινώθηκαν πέρα από κάθε προσδοκία αφού οι μεταβολές των μακροοικονομικών μεγεθών ήταν κατά πολύ δυσμενέστερες, διαψεύδοντας όλες τις προβλέψεις που είχαν γίνει από εγχώριους και διεθνείς οργανισμούς, οι οποίες απέτυχαν να εκτιμήσουν το εύρος της πτώσης στην τελική εγχώρια ζήτηση. Η ύφεση επεκτάθηκε το 2011 και το ΑΕΠ κατέγραψε πτώση 6,9% σε ετήσια βάση, ενώ συμπληρώνεται μια πενταετία συνεχούς συρρίκνωσής του.

Στοιχεία της Ερευνας Εργατικού Δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής δείχνουν ότι ο μέσος αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε το 2011 σε σχέση με το 2010, με ραγδαία επιδείνωση το τελευταίο τρίμηνο του 2011 κατά το οποίο ο αριθμός των απασχολουμένων έπεσε για πρώτη φορά κάτω από τα 4 εκατομμύρια στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας. Η κάμψη της απασχόλησης συνεχίζεται και το 2012, αφού ο αριθμός των απασχολουμένων κατά το α' τρίμηνο του έτους μειώθηκε σε 3.837.900 γεγονός που σημαίνει ότι σε έναν χρόνο υπήρξε απώλεια 356.500 θέσεων εργασίας.

Το 2009 οι μισθωτοί πλήρους απασχόλησης μειώνονταν και ο αριθμός των μερικώς απασχολούμενων εργαζομένων παρουσίαζε αύξηση. Ωστόσο, όπως αναφέρεται και στην έρευνα της ICAP, το β' τρίμηνο του 2011 περιορίσθηκαν και οι θέσεις μερικής απασχόλησης, γεγονός που οφείλεται στην όξυνση της κρίσης. Παρ' όλα αυτά, το ποσοστό της μερικής απασχόλησης αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια και από 6,8% που ήταν το α' τρίμηνο του 2010 διαμορφώθηκε στο 7,2% το α' τρίμηνο του 2011.

Ταυτόχρονα υιοθετούνται οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, με συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας και μερικής απασχόλησης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), το 2011 οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης διαμορφώθηκαν σε 300.230, οι δε συμβάσεις εκ περιτροπής απασχόλησης σε 84.519 εμφανίζοντας υποχώρηση (σε απόλυτα μεγέθη) συγκριτικά με το 2010. Μάλιστα σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΠΕ το 2011 διευρύνθηκε το ποσοστό των μερικώς απασχολουμένων. Επιπλέον οι νέες συμβάσεις στο διάστημα αυτό αφορούν σε ποσοστό 9% συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας έναντι ποσοστού 6,9% το 2010 και 4,3% το 2009. Τα μεγέθη αυτά δείχνουν ότι η κρίση έφερε στην αγορά εργασίας ευέλικτες μορφές απασχόλησης.

Πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ερευνας Εργατικού Δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, από το 2009 άρχισε να μειώνεται η πλήρης απασχόληση και να αυξάνεται ο αριθμός των μερικώς απασχολούμενων εργαζομένων. Ωστόσο από το β' τρίμηνο του 2011 περιορίσθηκαν και οι θέσεις μερικής απασχόλησης, γεγονός που παραπέμπει στην όξυνση της κρίσης. Η αρνητική συγκυρία, αν και αρχικά έπληξε κυρίως τους μισθωτούς, καθώς εντεινόταν η κρίση στην Ελλάδα επηρέασε όλες τις κατηγορίες των αυτοαπασχολούμενων ακόμα και την κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι εργαζόμενοι με δελτίο παροχής υπηρεσιών.