Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή: ο Αϊνστάιν του Ελληνισμού

Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή.

Γραμματόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας στην μνήμη του Καραθεοδωρή.

Συνέδριο στην Ζυρίχη τον Σεπτέμβριο του 1917. Πρώτη σειρά τέταρτος από αριστερά ο Κ.Καραθεοδωρή και έκτος o D.Hilbert.

Ο Κ.Καραθεοδωρή γεννήθηκε στο Βερολίνο στις 13 Σεπτεμβρίου του 1873. Ο πατέρας του Στέφανος (Φαναριώτης) η γενέτειρά είναι το Μποσνοχώρι της Ανδριανούπολης της Ανατολικής Θράκης, ήταν διπλωμάτης της Οθωμανικής κυβέρνησης, έτσι η οικογένεια του έζησε κυρίως στα κράτη της Δυτικής Ευρώπης. Το 1975 ο πατέρας του τοποθετήθηκε πρεσβευτής της Τουρκίας στις Βρυξέλλες. Σε ηλικία 6 ετών χάνει την μητέρα του και την ανατροφή του και της 8χρονης αδελφής του Ιουλίας αναλαμβάνει η γιαγιά του Ευθαλία Πετροκοκκίνου. Σπουδάζει όπως ο ίδιος γράφει 2 χρόνια στο ιδιωτικό σχολείο Βάντερστοκ, 2 χρόνια ζει για λόγους υγείας στην Γαλλική και Ιταλική Ριβιέρα και μετά πήγε 1 χρόνο σε Βελγικό γυμνάσιο, μέχρι το 1891 σπούδασε στο Athenee Royal d' Ixelles, το 1890 και 1891 πήρε μέρος σε μαθηματικούς διαγωνισμούς που διεξάγονταν μεταξύ των μαθητών όλων των γυμνασίων του Βελγίου και πήρε και στις δύο φορές το πρώτο βραβείο, την δεύτερη μάλιστα πήρε μόνο αυτός βραβείο, διότι δεν έλυσε τις ασκήσεις κανείς άλλος. Το 1891 μετά από εξετάσεις γράφτηκε στην στρατιωτική σχολή Ecole Militaire de Belgique στο τμήμα των μηχανικών σαν αλλοδαπός μαθητής, απoφοιτεί το 1895 με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού του μηχανικού, τον βαθμό διατήρησε μια ημέρα γιατί ήταν αλλοδαπός.

Τον Ιούλιο του 1895 ο θείος του Αλέξανδρος Καραθεοδωρή που ήταν γενικός διοικητής της Κρήτης τον προσκαλεί στα Χανιά όπου γνωρίζει τον Ελευθέριο Βενιζέλο με τον οποίο θα τον συνδέσει μια μακροχρόνια φιλία. Ακολούθως επισκέπτεται την Λέσβο, όπου ο μηχανικός εξάδελφός του Ιάκωβος Αριστάρχης πραγματοποιούσε έργα οδοποιίας και μετά πάει στην Σάμο. Τον πόλεμο του 1897 τον παρακολουθεί από την Αθήνα και το επόμενο έτος προσλαμβάνεται από αγγλική εταιρεία σαν βοηθός μηχανικός για την κατασκευή του φράγματος του Ασουάν, όπου και έμεινε 2 χρόνια εκεί μεταξύ των άλλων μυήθηκε σε θέματα αρχαιολογίας. Αλλά πήρε και την απόφαση να σπουδάσει μαθηματικά και, αφού εγκατέλειψε την εργασία του, πήγε σε ηλικία 27 ετών στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και γράφτηκε στο μαθηματικό τμήμα. Το 1902 σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν κοντά στους Φ.Κλάιν και Ν.Χίλμπερτ, εκεί τελείωσε τις σπουδές του και έκανε την διατριβή του με άριστα, σε 9 μήνες παρουσίασε την υφηγεσία του που γίνηκε δεκτή από ακροατήριο με παρατεταμένα χειροκροτήματα, έτσι το 1905 έγινε υφηγητής στο Γκέτινγκεν, ενώ ήταν ακόμα στο 9ο εξάμηνο σπουδών του. Έκτοτε ταξίδεψε σε πολλά μέρη της Ευρώπης.

Η πρώτη επαφή του με την ελληνική πραγματικότητα

Το 1908 ζήτησε από την Ελληνική πολιτεία εργασία στο Πανεπιστήμιο ή στην σχολή Ευελπίδων, οι αρμόδιοι του απάντησαν ότι θα μπορούσε να διοριστεί μόνο ελληνοδιδάσκαλος σε επαρχιακό σχολείο και τίποτα παραπάνω! Έφυγε απογοητευμένος στην Γερμανία όπου και έγινε τακτικός καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Ανόβερου, 2 χρόνια αργότερα τακτικός καθηγητής στο Πολυτεχνείου του Μπρεσλάου. Επιτέλους οι Έλληνες ξυπνούν και το 1911 η Ελληνική κυβέρνηση τον καλεί να μετάσχει στην κριτική επιτροπή των υποψηφίων καθηγητών της Φυσικομαθηματικής σχολής. Ο Καραθεοδωρή που ποτέ δεν έπαψε να ενδιαφέρεται και να αγαπά την Ελλάδα δέχεται. Το 1913 προτείνει να δημιουργηθεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η ιδέα προχωράει, αλλά το 1914 αρχίζει ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος. Τα χρόνια που ακολουθούν επιτυγχάνει στην Γερμανία και καταλαμβάνει την μία μετά την άλλη θέση. Επισκέπτεται το ένα μετά το άλλο τα Πανεπιστήμια, από τα οποία δέχεται προσκλήσεις να διδάξει και στην Αμερική. αλλά και στην Ευρώπη. Κατά την άνοδο ναζισμού, τον μεσοπόλεμο, φυγαδεύει πολλούς Εβραίους κυρίως επιστήμονες στην Αμερική. Πέθανε το 1950 και τάφηκε στο νεκροταφείο του Μονάχου.